Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/476

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

Jadwisia, żart., śmierć, kostusia.

Jafetydzi, hebr., potomkowie Jafeta, indoeuropejczycy.

Jafry, jagody leśne: borówki, czernice, jeżyny.

Jaga, baba j.; stara baba kłótliwa, wiedźma, jędza.

Jagielnik, młyn, w którym przerabiają proso na krupy jaglane.

Jaglany, przym. od Jagły; z jagieł.

Jaglasty, podobny do jagieł, krupiasty.

Jaglica, lek., choroba łącznicy powiek; ziarnica.

Jagła, ziarno prosa, krupy prosiane, jaglane, kasza jaglana.

Jagniak, jagnię samiec.

Jagnię (ęcia, lm. -ęta), płód owcy, baranek (zdrobn. Jagniątko); przen., j.! jagniątko!, udający niewinnego, chytry.

Jagnięcina, mięso jagnięcie.

Jagnięcy, przym. od Jagnię, od jagnięcia.

Jagoda, owoc soczysty, zawierający w miękiszu ziarnka (najczęściej czernica albo poziomka); czarna j. = źrenica; wilcze j-y = pokrzyk; żórawie j-y = roślina z rodzaju wrzosu; lica, policzki; brodawka, sutka u piersi kobiecej; j. oczowa = gałka oczna; pieszcz. serce, złotko, gołąbek (zdr. Jagódka, Jagódeczka).

Jagodnik, osobne miejsce w lesie, porosłe krzewami jagodowemi.

Jagodowaty, podobny do jagody.

Jagodowy, Jagodny, Jagodziany, przym. od Jagoda.

Jagodówka, wódka zrobiona na jagodach.

Jagodziak, sok z jagód.

Jagodzisko, miejsce porosłe jagodami.

Jagodzisty, pełen jagód, obfity w jagody.

Jagódka, Jagódeczka, zdr. od Jagoda.

Jaguar, paragw., wielki kot drapieżny Ameryki południowej z jasnemi plamami na skórze (fig.).

Jahwe, hebr.p. Jehowa.

Jahwistyczny, hebr., dotyczący Jehowy, boski.

Jajczarz, handlujący jajami.

Jaje, Jajko, komórka, wyrabiająca się w ciele samic, otoczona materją odżywczą i zdolna po zapłodnieniu nasieniem samca wytworzyć nowy organizm (fig.); jądro; j-a rybie = ikra; j-a żabie = skrzek j-a malowane = kraszanki, pisanki; kura znosi j-a = wydaje z siebie, wysiaduje j-a = wysiaduje pisklęta; mądrzejsze j-e od kury = mędrsze dzieci od starych.

Jajeczko, zdr. od Jaje, od Jajko.

Jajecznica, potrawa z jaj smażonych.

Jajecznik, legumina z jaj, rodzaj ciasta drożdżowego z jaj; grzyb maślak niższa część słupka kwiatowego, zawierająca zalążki.

Jajeczny, od jaj, z jaj.

Jajkop. Jaje; święcone j. = jajko wielkanocne; obchodzić się z czym, jak z j-iem = nadzwyczaj ostrożnie; przen., j. Kolumba = zagadka trudna napozor do rozwiązania, odkrycie bagatelne; j. mrowcze = oprzęd poczwarki mrówki; j. elektryczne — p. Elektryczny.

Jajnik, w ustroju niewieścim i wogóle samiczym narząd, wytwarzający jajka płodowe (f.).

Jajorodny, znoszący jaja.

Jajowaty, Jajkowaty, mający kształt jaja, owalny.

Jajownik, Echin, hiszp., ozdoba rzeźbiarska z różnemi ozdobami według różnych pomysłów.

Jajowód, anat., przewód błonia-