Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/429

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

bita z kliszy cynkowej sposobem fotograficznym; światłodruk.

Heljolatrja, gr., oddawanie czci boskiej słońcu.

Heljometr a. Astrometr, gr., przyrząd do mierzenia odległości kątowej gwiazd blizko siebie położonych a. do oznaczenia średniej pozornej tarczy słońca lub księżyca.

Heljominjatura, gr., fotografja, kolorowana za pomocą podkładania farb na jej odwrotnej stronie.

Heljominiaturzysta, gr., koloryzator portretów fotograficznych.

Heljoskop, gr., dawny przyrząd astronomiczny do obserwowania powierzchni słońca.

Heljostat, gr., przyrząd optyczny, służący do nadawania promieniom słonecznym stałego kierunku pomimo dziennego biegu słońca (f.).

Heljotermometr, gr., narzędzie do mierzenia ciepła słonecznego.

Heljotrop, gr., zegar słoneczny; przyrząd do rzucania obrazów słońca oddalonemu obserwatorowi, jako sygnałów przy pomiarach gieodetycznych; szlachetny kamień koloru zielonawego z krwistemi plamkami, chalcedon; roślina tomiłek (fig.).

Heljotropizm, gr., własność niektórych części roślin zwracania się w kierunku padających na nie promieni światła (h. dodatni) lub odchylania się w kierunku wprost przeciwnym (h. ujemny) (fig.).

Heljum, gr., chem., pierwiastek odkryty w atmosferze słońca.

Hellenowie, nazwa starożytnych Greków, dawana także i dzisiejszym Grekom.

Helleński, grecki.

Helmintologja, gr., zoologja.

Helmja, roślina z rodziny pokrzywowatych.

Helota, Hota, gr., niewolnik spartański, należący do miejscowej ludności achejskiej, podbitej przez Spartan; wogóle niewolnik.

Helotyczny, gr., niewolniczy.

Helotyzm, gr., niewolnictwo, poddaństwo, obstawanie za poddaństwem, obyczaje niewolnicze.

Helwecja, Szwajcarja.

Helweckie wyznanie, wyznanie reformowane, kalwińskie.

Hełm, nm., szyszak, przyłbica (fig.); kask; wierzchnia część herbu w postaci szyszaka nad tarczą; pagórek, okrągła, kopczasta góra na równinie, czapka góry; górna część alembika.

Hełmek, nm., mały hełm; roślina z rodziny wargowych: żarnik, płomiennik, żabienieć.

Hełmiasty, nm., opatrzony hełmem, kopczasty.

Hełmik, nm. roślina — p. Tarczyna pospolita.

Hełmowy, nm., mający postać hełmu (h. dach).

Hematoglobulina, gr., barwnik ciałek czerwonych krwi; hemoglobina.

Hematokracja, gr., rząd, który przelewem krwi utrzymać chce swą władzę; rządy tyrańskie.

Hematoksylina, gr., barwnik czerwony, niebieski a. fijoletowy, otrzymywany z drzewa kampeszowego.

Hematologja, gr., nauka o tworzeniu się krwi.

Hematozoa, gr., pasorzyty, żyjące we krwi zwierząt kręgowych.

Hematurja, gr., ukazywanie się i krwi w moczu.

Hematyna, gr., barwnik czerwony krwi.