Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/42

dnia do drugiego; rok A. = p. Rok; zegar A. = służący do oznaczenia roku gwiazdowego; obserwatorium astronomiczne = budynek z przyrządami astronomicznemi, gdzie się czynią obserwacje ciał niebieskich; A-czne = znaki różne znaki, służące do oznaczenia ciał niebieskich i ich położenia; tablice A-czne, p. Efemerydy.

 Asumpt łć., pochop, pobudka do czego, powód.

 Asygnacyjny przym. od Asygnacja.

 Asygnacja łć., piśmienne zlecenie do kasy, do składu, upoważniające do wypłaty pieniędzy lub wydania jakiej rzeczy.

 Asygnarjusz, księga, złożona z podwójnych asygnacji, z których jedną się wycina, a druga jednobrzmiąca zostaje.

 Asygnata, pieniądz papierowy.

 Asygnatarjusz, wystawiający asygnację.

 Asygnować, przeznaczyć pieniądze, sumę do wypłaty.

 Asymetrja gr., niesymetryczność, brak symetrji.

 Asymilacja łć., upodobnienie, przyswojenie, wcielenie; w fizjol. przetwarzanie się w organizmie pożywienia na cząstki składowe ciała; w jęz. zmiana głoski pod wpływem następnej na jednorodną z nią, np. słabej na mocną, lub odwrotnie (gwoli, zam. kwoli, wtorek, zam. ftorek).

 Asymilować łć., czynić podobnym, upodobniać, zacierać różnice; wcielać, przyswajać.

 Asystencja, Asysta łć., poczet, orszak, towarzyszący komu; towarzyszenie.

 Asystent, pomocnik, towarzysz; kapłan, służący drugiemu do Mszy św.; pomocnik profesora w uniwersytecie; człowiek, towarzyszący komuś stale.

 Asystować łć., pomagać, towarzyszyć, być przy czyim boku, nie odstępować kogo, być obecnym przy czem, znajdować się.

 Aśćka — p. Acani.

 At wykrz. oznaczający lekceważenie; to nic, nie mów o tem, et.

 Atak fr., natarcie, napad; A. choroby = nagłe wystąpienie (A. apoplektyczny), paroksyzm; przen. wystąpienie energiczne przeciw komu lub czemu; uderzenie gwałtowne.

 Atakować fr., nacierać, napadać, uderzać, szturmować; przen. napadać z gwałtownością na co, występować przeciw komu lub czemu; A. kogo o co = usilnie, nieustannie prosić o co, natarczywie nalegać.

 Ataksja gr., bezład ruchowy (choroba).

 Ataman, naczelny wódz kozaków; wódz, przewódca (np. bandy zbójów).

 Atamanić, przewodzić, dowodzić, być atamanem, hetmanić.

 Atamański przym. od Ataman.

 Atawistyczny przym. od Atawizm.

 Atawizm łć., dziedziczność cielesnych lub duchowych przymiotów, zjawiająca się nie w najbliższem, ale w późniejszych pokoleniach.

 Ateista p. Ateusz.

 Ateistyczny — p. Ateuszowski.

 Ateizm, Ateuszowstwo gr., niewiara, nieuznawanie istnienia Boga, nie wierzenie w Boga.

 Atencja łć., uszanowanie, szacunek, poważanie.

 Atentat łć., zamach zbrodniczy, zwłaszcza na władzę lub kogoś z jej przedstawicieli.

 Atestacja łć., zaświadczenie, świadectwo.

 Atestat, Atest łć., świadectwo piśmienne lub drukowane pilności,