Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/394

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

lombardu w wiekach średnich; stronnictwo Jakobinów podczas wielkiej rewolucji francuskiej; anat., g. łonowa a. g. Wenery — p. Wzgórek.

Góral (forma ż. Góralka, zdr. Góralczyk), mieszkaniec gór, mieszkaniec Tatr, Podhalanin (f.)

Góralek, drobne zwierzę kopytkowe, z wyglądu podobne do gryzoniów; daman (fig.).

Góralski, przym. od Góral (taniec, ubiór); po g-u = jak góral.

Góralszczyzna, wszystko, co góralskie; górale, kraj górali.

Górka, wzgórek, pagórek; pokój a. pokoje na piętrze, przy cukierni, kawiarni; z g-i na pazurki = z góry na dół; grzbietowa część cielęcia; pieczeń z nerką.

Górnictwo, gałąź przemysłu, zajmująca się wydobywaniem z ziemi pożytecznych minerałów, kopalnictwo.

Górniczek, ptak wróblowaty z rodziny skowronków.

Górniczka, żona górnika.

Górniczy, górnictwa lub górników dotyczący (nauka, zakład, towarzystwo).

Górnie, przys., wzniośle, korzystnie, przesadnie, napuszenie; wyniośle, dumnie.

Górnik, kopacz w górach, pracujący w kopalniach; inżynier górniczy, student instytutu górniczego.

Górnobrzmiący, górnolotny, szumny, podniosły, wzniosły.

Górnolotny, wysoko latający, bujający; wzniosły, szumny, napuszony, nadęty, przesadny (np. styl).

Górnomyślny, wyniosły, dumny, ambitny, wysoko patrzący.

Górnosłupny, bot., mający słupek górny (kwiat).

Górność, wyższość, szczytność, buta; wyrażenia górnolotne, deklamacja.

Górny, na górach ś. znajdujący; (o kraju) wśród gór położony, bliżej źródła rzeki leżący (np. Śląsk g.); wysoko się unoszący; wierzchni, wyższy (piętro); wzniosły, szczytny, górnolotny (np. g. styl); górnomyślny, wyniosły, przesadny, szumny: g-ne wyrażenia; g-a dodana, w muz., linja nad pięcioma zwykłemi, dla oznaczenia wyższych tonów; w bot., g. słupek = zajmujący szczyt wypukłego dna kwiatowego, umieszczony wyżej od pozostałych części kwiatu; g. kwiat (nadzalążniowy), mający słupek dolny, umieszczony niżej innych części kwiatu; w min., g. kryształ (p. Kryształ).

Górować nad czem, być wyżej położonym, panować nad czem, dominować; g. nad kim, mieć przewagę, pierwszeństwo nad kim, przewyższać kogo, trzymać prym, odznaczać ś., panować; (o broni) strzelać za wysoko; w astr., przechodzić przez południk miejsca (gwiazda g-je).

Górowanie, chwila przejścia gwiazdy lub słońca przez południk danego miejsca.

Górowaty, nierówny, górzysty, falisty, pagórkowaty, chropowaty, pogurbiony.

Górski, gór dotyczący, właściwy górom, właściwy mieszkańcom gór; g. len, min.p. Len górski; g-e mleko, min.p. Mleko górskie; g-e mydło, min.p. Mydło górskie.

Górzystość, mnogość gór; wypukłość, wyniosłość, nierówność, górka; g-ci = pasmo, łańcuch gór, góry.

Górzysty, pełen gór, górami