Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/256

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

ności; d-a kara: nałożona na urzędnika przez jego władzę zwierzchnią; d-a władza; władza przełożonych nad podwładnymi w sprawach służbowych.

Dyscyplinować, łć., uderzać, bić dyscypliną; wdrażać w karność; rozwijać biegłość umysłową, doskonalić w czem; d. ś. biczować się dyscypliną; pracować nad spotęgowaniem swojej biegłości, sprawności umysłu, doskonalić ś., ćwiczyć umysł.

Dyscypuł, łć., uczeń.

Dysekcja, łć., rozcięcie, rozczłonkowanie ciała; rozbiór szczegółowy, analiza; badanie każdej części czego z osobna; d. trupa = otworzenie zwłok, sekcja, egzenterowanie.

Dysekować, łć., robić dysekcję, badać drobiazgowo.

Dysensja, łć., niezgoda, waśń.

Dysenterja, Dyzenterja, łć., biegunka krwawa.

Dysertacja, łć., rozprawa naukowa, napisana w celu otrzymania stopnia naukowego; (wog. rozprawa; monografja; d. a. w lm. d-cje: spór ustny, rozprawianie.

Dysertant, łć., broniący rozprawy napisanej w celu otrzymania stopnia naukowego.

Dysertować, łć., rozprawiać, rozwodzić ś. nad czym szeroko.

Dysfagja, gr., chorobliwa trudność połykania.

Dysforja, gr., uczucie przygnębienia fizycznego; złe, nieprzyjemne samopoczucie.

Dysgp. także Dyzg.

Dyshp. także Dyzh.

Dysharmonijny, Dyzharmonijny, gr., przym. od Dysharmonja; pełen dysharmonji, niezgodny z wymaganiami harmonji.

Dysharmonja, Dyzharmonja, gr., brak harmonji, rozdźwięk, fałszywa melodja skutkiem niezgodności tonów; przen. niezgoda, poróżnienie; niezgodność charakterów; niezgodność szczegółów, stanowiących jedną całość; nieproporcjonalność, nieodpowiedniość, niedopasowanie szczegółów sprawiających, że całość niemiłe wrażenie czyni.

Dyshonor (-u), Dyzhonor, łć., ubliżenie, obraza, znieważenie, obelga, ujma.

Dysk, gr., ciężki krąg metalowy a. kamienny, używany do rzucania w ćwiczeniach gimnastycznych; płaska okrągła powierzchnia, krążek; widzialna tarcza słoneczna a. księżycowa.

Dyska, gr., tarcza okrągła, z jednej strony zielona z drugiej czerwona, oznaczająca granicę dystansu kolei żelaznej (fig.); karta do gry o 10 oczkach, dziesiątka, moneta dziesięcio groszowa.

Dyskant, wł., p. Dyszkant.

Dyskobol, gr., atleta, rzucający dyskiem.

Dyskont, Dyskonto, Eskonto, wł. potrącenie procentu przy kupnie a. zapłaceniu weksu przed terminem.

Dyskonter, wł., skupujący weksle, potrącając dyskonto.

Dyskontować, wł., weksle = sprzedawać a. kupować weksle przed terminem ich płatności, potrącając dyskonto przen. d. a. eskontować jaką wiadomość a. przewidywaną zmianę = ciągnąć zyski z tej wiadomości, opierać swoje spekulacje na spodziewanej zmianie.

Dyskontowy, przym. od Dyskont; d-y bank: którego główne operacje polegają na nabywaniu weksli przed terminem z potrąceniem dyskonta i inkasowaniem w terminie płatności.

Dyskrazja, gr., zakażenie krwi.

Dyskrecja, fr., zachowanie cudzej tajemnicy; względność, deli-