Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/186

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

nowić, postanawiać, rozsądzać. D. ś., być decydowanym (dziś twój los ś. D-uje); skłaniać ś., powziąć postanowienie, namyślać ś.

Decyfrować, Deszyfrować, fr., odcyfrowywać, odczytywać pismo tajemnicze, cyfrowane.

Decygram, fr., 1/10 grama.

Decylitr, fr., 1/10 litra.

Decyma, muz., łć., odległość dziesięciostopniowa między tonami; dziesiąty ton, licząc w górę.

Decymalny, fr., dziesiętny, dziesiątkowy; waga D-na, na której ciężar ważony przedmiotu jest równy wadze gwichtów, dziesięć razy wziętej; system D. = system dziesiętny; ułamek D. = ułamek dziesiętny.

Decymetr, fr., 1/10 metra.

Decyster, fr., 1/1000 metra kubicznego.

Decyzja, łć., postanowienie, rezolucja, uchwała; stanowczość, determinacja, rozstrzygnięcie.

Dedukcja, łć., fil., wywód, wywodzenie rozumowe szczegółu z ogółu; czynność logiczna wysnuwania sądów szczegółowych z sądów ogólnych; sądzenie o szczegółowych wypadkach na podstawie ogólnego twierdzenia a. założenia; metoda wnioskowania sylogistycznego; odejmowanie, potrącenie z sumy.

Dedukować, łć., rozumować, wysnuwać wnioski według prawideł dedukcji.

Dedykacja, łć., ofiarowanie komu swego utworu, wyrażone w napisie, umieszczonym na czele dzieła; poświęcenie kościoła.

Defalkować, łć., potrącać, zniżać; eskontować, zrobić mniej intratnym.

Defekacja, łć., wypróżnienie, stolec; w cukr., oczyszczenie soku buraczanego z ciał, nie będących cukrem.

Defekt, łć., niedostatek, uszkodzenie, niezupełność, brak; wada organiczna, ułomność, kalectwo, feler, przywara; towar uszkodzony a. nie mający należytej wagi, liczby, brak; druk., brakujące a. zbywające czcionki jakiego gatunku pisma.

Defektować, łć., uszkadzać towar i czynić go przez to defektem; czynić niekompletnym, niezupełnym; odrzucać towar defektowy, brakować. D. ś., druk.: pismo defektuje ś. = pojawia ś. w jego komplecie brak niektórych czcionek.

Defektowy, łć., uszkodzony, niezupełny.

Defendent, łć., broniący się, obwiniony.

Defensor, łć., obrońca.

Defensywa, łć., postawa odporna, gotowość odparcia napadu.

Defenestrować, łć., wyrzucać przeciwników przez okno.

Deferencja, łć., uległość, poważanie.

Deferować, praw., łć., proponować, przepisywać, wyznaczać: D. komu przysięgę.

Deficyt, łć., brak, niedobór w kasie, w magazynie; przewyżka rozchodów nad dochodami w bilansie.

Defilada, Defilowanie, fr., rz., od Defilować.

Defigurować, łć., psuć kształty, pozbawiać kształtności, szpecić.

Defilować, przechodzić, przeciągać ceremonjalnie przed kim albo przed czym dla oddania mu honorów; przen., paradować, przejeżdżać a. przechodzić dla zwrócenia na siebie uwagi.

Definicja, łć., — p. Określenie.

Definitarz, łć., izba obrad w klasztorze.

Definitor, łć., radca a. asesor zakonny przy prowincjale a. przeorze, zastępca dziekana.

Definitorjum, łć., zgromadzenie delegatów klasztornych.

Definitywny, łć., ostateczny.

Definjowaćp. Określać.