Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/111

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

Chata, dom mieszkalny włościański, chałupa, domek, dom.

Chateczka i Chatka, zdr., od Chata, mała, śliczna, czysta chata.

Chcąc, chcący, dobrowolnie, rozmyślnie, umyślnie; niechcący = mimowolnie, nieumyślnie; chcąc nie chcąc = z konieczności, z musu.

Chcenie, rz. od Chcieć; pragnienie czegoś, żądanie, wola, ochota.

Chcieć, (chcę — chciał), pragnąć, życzyć sobie, mieć chęć, wole; być łaskawym, być tak dobrym, zechcieć; dążyć, zamierzać; sprawić, zrządzić; twierdzić, utrzymywać, sądzić; żądać, pożądać, wymagać; raczyć; C. ś., (nieos.), zachciewać się, mieć ochotę, chętkę, mieć skłonność do czego, mieć potrzebę; niech co chce będzie = pomimo wszystkiego, bądź co bądź.

Chciwie, przysł., łakomie, łapczywie, pożądliwie.

Chciwiec, chciwie czegoś pragnący, łakomiec, pożądliwy, skąpiec.

Chciwość, silne pożądanie czego, pożądliwość, żądza, łakomstwo.

Chciwy, pożądliwy, łakomy, żądny; pragnący, pożądający; chytry na co, zajadły.

Chebdp. Hebd.

Cheder, hbr. szkółka dla dzieci żydowskich.

Chelonit, gr., szyldkret skamieniały (drogi kamień).

Chełbia, meduza, ogólna nazwa zwierząt jamochłonnych, z gromady stułbiochełbi, swobodnie pływających, w kształcie dzwonka lub kapelusza grzyba.

Chełbotać, poruszać płynem, bełkotać, kłócić; chybotać, zakołysać, zabujać się (na wodzie).

Chełpa, pigułecznik, roślina ziołowa z rodziny kaparowatych.

Chełpić się, chlubić ś., szczycić ś., przechwalać ś, wynosić się.

Chełpliwiec, samochwał, lubiący się chełpić, zarozumialec.

Chełpliwość, skłonność, upodobanie do chełpienia ś., samochwalstwo, wynoszenie się.

Chełpliwy, lubiący się chełpić, przechwalający się.

Chełznaćp. Kiełznać.

Chemiczny, przym. od Chemja, dotyczący chemji.

Chemigrafja a. Chemitypja, sposób wytrawiania rysunków na cynku za pomocą kwasów.

Chemik, uczony, zajmujący się chemją.

Chemikalja, blp., produkty, przetwory chemiczne.

Chemja, gr., nauka o pierwiastkach ciał, ich związkach, składzie i zmianach.

Cherlactwop. Charłactwo.

Cherlać (Chyrlać), niedomagać, być chorowitym, kwękać, nędznieć, kawęczeć, podupadać.

Cherlak, delikatny, niedołężny, chorowity; biedak; p. Charłak.

Cherub, Cherubin, (lm. -y), jeden z aniołów najwyższego chóru anielskiego z mieczem płomienistym, otaczających tron Boga.

Cherubinek, aniołek w rzeźbie, w malarstwie; śliczne dziecko.

Chęć, pragnienie, ochota, wola, życzenie; pociąg, pożądanie; zamiar, intencja; życzliwość, sprzyjanie; skłonność, przychylność.

Chędogi, porządny, schludny, czysty, ładny.

Chędożyć, czyścić, oczyszczać: żart., ogrywać kogo; bić, ćwiczyć.

Chętka, zdr. od Chęć.

Chętnie, z chęcią, ochoczo.

Chętny, skłonny do czego; ochoczy, pilny, pełen dobrych chęci, skory, pilny; życzliwy, przyjazny komu.

Chich, chych, właść. w lm. C-y, cichy śmiech, przytłumione rozśmianie się, śmiechy, żarty.