Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/1046

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Ostrzyca, roślina z rodziny traw, ostrych, mysi ber; trawa angielska.

Ostrzyć, czynić ostrym, ostrzejszym, naostrzać, wyostrzać, toczyć (o. scyzoryk, nóż, brzytwę, kosę); ćwiczyć, zaprawiać, doskonalić, czynić bystrzejszym (o. rozum, wzrok, dowcip); o. miecz przeciw komu, na kogo = szykować ś. do walki z nim; o. miecz przeciw sobie = samemu sobie gotować zgubę, stratę; o. sobie zęby a. ząbki, a. apetyt na co = mieć chrapkę na co, mieć oskomę na co, łykać ślinkę; chcieć co komu zabrać, zrabować; o. ś., ostrym ś. stawać, zaostrzać ś.

Ostrzygać, Obstrzygać, dok. Ostrzyc, Obstrzyc; wkoło nożyczkami obcinać; o. włosy komu, o. głowę = obcinać włosy na głowie; o. wełnę z owiec = zdejmować ją nożycami; o. ś., kazać sobie obciąć włosy na głowie.

Ostrzyn, roślina egzotyczna z rodziny imbirowatych; o. cytwar daje lekarstwo na glisty, zwane korzeniem cytwarowym (fig.).

Ostrzyżp. Cibora.

Ostrzyżek, to, co strzyżeniem ucięto, ścinek, skrawek; przen., dochód nielegalny, kuban, łapówka.

Ostrzyżyny (-yn), akt ostrzyżenia włosów pacholęciu u starożytnych Słowian, postrzyżyny.

Ostuda, ostudzenie, zaziębienie; ciemne plamy na skórze; zniechęcenie do kogo; nieprzyjemność, zmartwienie, kłopot; waśń, kłótnia.

Ostudzać, dok. Ostudzić; czynić co chłodniejszym, robić, aby coś ostygło, ochładzać; o. ś., stawać ś. chłodniejszym, ochładzać ś.; przen., obojętnieć, tracić zapał do czego.

Ostukiwać, dok. Ostukać; stukając po wierzchu, badać, opukiwać; o. chorego = za pomocą lekkich uderzeń w odpowiednich miejscach ciała i odgłosu ich badać stan ich wnętrza.

Ostygać, dok. Ostygnąć; stawać ś. zimniejszym, oziębiać ś., letnieć; krzepnąć, zastygać; przen., obojętnieć, tracić zapał, tracić chęć do czego, dochodzić do równowagi po wybuchu namiętności; już po nim miejsce o-ło = dawno go tu już niema.

Ostygły, ostudzony, ochłodzony; przen., oziębły, obojętny, zobojętniały.

Ostygnąćp. nied. Ostygać.

Osucie, otręby, omieciny, osypka; świerzba, liszaj.

Osućp. Osypać.

Osunąć, Obsunąćp. nied. Osuwać, Obsuwać.

Osuszać, dok. Osuszyć; czynić co wkoło suchym, wysuszać z wierzchu a. ze wszystkich stron; odciągać wilgoć o. czego za pomocą rowów, drenów i t. p. (o. łąkę, kopalnię); o. łzy = przestawać płakać, koić żal, pocieszać ś.; o. kogo = wyciągać od niego pieniądze, wyzyskiwać go.

Osuszki, kruche placuszki z ciasta.

Osutka, wysypka, krosty; piegi; odra drzewna, rodzaj choroby drzew.

Osuwać, Obsuwać, dok. Osunąć, Obsunąć; obniżać, zsuwać naokoło, obciągać; o. ś., zsuwać ś. naokoło, opadać powoli, oblatać; zawalać ś., obrywać ś., osypywać ś. (o ziemi); poślizgiwać ś.

Oswabadzać, dok. Oswobodzić; uwalniać, wyzwalać, wybawiać, przywracać komu wolność; o. ś., wyzwalać ś., wybawiać ś., wyłamywać ś. z niewoli, odzyskiwać wolność, uwalniać ś.

Oswajać, dok. Oswoić; przyzwyczajać do czego, wkładać, wprawiać w co, przyuczać do czego,