Strona:M. Arcta Słownik Staropolski.djvu/0899

koło (Z. tęczy; wąż toczy się zakołem; Z. uczynił z tyłu i napadł na nieprzyjaciela); 2) gatunek jazu.

Zakoła, obwód, okrąg, obrąb (Wielkiej i Małej Polski Z.).

Zakołowrocić się, (o koniach) dostać zawrotu, kołowacizny.

Zakomorka, komórka zakątna.

Zakon, 1) prawo, ustawa, przepis prawny (tym zakonem = z tym warunkiem, pod tym warunkiem; pozwolił synod, tym jednak zakonem, by...); 3) religja, wyznanie, wiara; 4) Z. Boży wykładali = słowo Boże, Pismo św.; 5) prawość, sumienność (Bóg w sercach naszych patrzy zakonu; więcej ważyć mamy Z. niżeli przyjscielstwo); 6) obowiązek prawny, moralny (żona, póki mąż żyw, obowiązana jest zakonowi; gdy mąż umrze, wyzwolona jest od zakonu; 7) stan, powołanie (Z. wdowi, małżeński, panieński; Z. dworzanina niech będzie rycerskie rzemiosło).

Zakonniczka, zakonnica.

Zakonniczy, zakonny.

Zakonnik, uczony, biegły w zakonie, to jest w Piśmie św.

Zakonny, 1) tyczący się zakonu, to jest prawa Bożego (żona zakonna = prawa, legalna; w post jeść mięsa nie chciał i na tym Z., a w innych rzeczach był niezakonny); 2) tyczący się starego zakonu (starozakonny); 3) biegły, doświadczony w zakonie (w starodawnym prawie Z.).

Zakonoborca, p. Zakonokaźca.

Zakonochrońca, stróż prawa, przestrzegacz prawa.

Zakonodawca, zakonudawca, 1) prawodawca; 2) założyciel zakonu religijnego.

Zakonokaźca, zakonoborca, ten, co łamie prawo.