Kwestyja polska, tak niegdyś na zachodzie popularna, nie wiele się przyczyniła do wyjaśnienia ekonomicznych i społecznych stosunków kraju. Krwawe dramata, dla których Polska teatrem była, zajmowały Europę, a wszystko, co żywszem było w społeczeństwach Zachodu, współczuło garstce porywającej się na olbrzyma.
Dramata te odwracały uwagę powszechną od stanu i rozwoju stosunków społecznych w Polsce. Rozwój ten szedł zwykłą drogą, a polityczna zbrodnia na polskiem państwie dokonana, była tylko jednym z epizodów wiekowej socyjalnej zbrodni, której lud polski był i pozostał ofiarą.
Chłop poddany w Polsce niepodległej, poddany w Polsce ujarzmionej, poddany w Polsce walczącej — dziś wolny najemnik, lub obdłużony właściciel kawałka gruntu — ani na chwilę nie przestał być niewolnikiem, nędzarzem, a pierwsze kominy fabryczne wywarły na los jego bez wątpienia wpływ większy, niż trzy rozbiory państwa polskiego.
Najsilniej jednak na los ludu polskiego, na dalszy rozwój ekonomicznych jego stosunków wpłynęła eman-
Strona:Ludwik Waryński - Sprawozdanie delegata na kongres w Chur.pdf/1
Ta strona została uwierzytelniona.
SPRAWOZDANIE.
