Strona:Lud polski. Podręcznik etnografji Polski.djvu/198

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

kopne. 6. Gry z mocowaniem. 7. Gry rzutne. 8. Gry z podbijaniem.
Zabawy i gry chodne czyli t. zw. korowody, mają różnorodną formę. Szczególnie powszechna w całej Polsce jest zabawa w „ptaszka“. W Białostockiem bawią się dzieci w zupełnie podobnego „bąka“. Dziewczęta wiejskie na Mazowszu i w Wielkopolsce bawią się w „chusteczkę jedwabną“ lub w „różyczkę“. W Krakowskiem koło dziewcząt krąży wkoło „juljanki“ lub „ogrodniczki“. Na Mazowszu i w Małopolsce jest zabawa w „konopki“, zwane na Kaszubach „żórawiami“. Bardzo powszechna jest w Polsce gra dziatwy wiejskiej i miejskiej, zwana „jaworem“ lub „mostem“. Taką znaną zabawą jest także „zelman“ i „ojciec Wirgiljusz“. Prócz tego bawi się dziatwa wiejska w „zameczek“ (Małopolska), „gąski“ (Wielkopolska), „ogroduszek“ (Łomżyńskie), „nawlekanie igły“, „Adama i Ewę“, „rzemiosła“, „królewnę“, „wdowę na wydaniu“ (Małopolska).
Mamy następnie różne zabawy taneczne. Wśród nich szczególnie popularna jest w Polsce „przepiórka“, która jest właściwie tańcem i to starym tańcem obrzędowym, odprawianym w czasie wesela. Powszechne są też „swaty“. Taką zabawą weselną na Mazowszu, w pow. kutnowskim, bywa „pasterz i dyna“. Na Mazowszu i w Krakowskiem dziewczęta wiejskie bawią się w „różę“. W Małopolsce bawią się dziewczęta także w „ksienię“, a na Mazowszu w „kokoszkę“ i „chaber“.
Bardzo liczne są gry bieżne. Zwłaszcza powszechna jest w Polsce gra w „zajączki“, przyczem śpiewa się piosenkę o zającu pod miedzą. W Małopolsce bawią się dzieci w podobnego do „zajączków“ — „bobra“. Nadto znają wszyscy zabawę w „krycie“ lub w „chowanego“. U ludu polskiego spotyka się też bardzo wiele gier bieżnych ze zmianą miejsc, jak np. powszechne „cztery kąty“, krakowskie „sitko“ i sieradzki „gąsior“.
Grą bieżną z przerywaniem łańcucha graczy jest gra dziatwy wiejskiej zwana w Krakowskiem „koło“, w Ropczyckiem „buhaj“, a w Wielkopolsce „zajączek“. Podobna do niej jest gra w „barana“, znana w Polsce. Bardzo liczne są gry bieżne z gonitwą, chwytaniem lub biciem. Wśród nich szcze-