Strona:Lud polski. Podręcznik etnografji Polski.djvu/147

dla dziewczyny, a jeśli spłynie swobodnie po toniach Wisły, smutna to wróżba, że w najbliższe zapusty jeszcze męża nie dostanie. Później zwyczaj ten uległ w wielu miejscowościach zmianom i małe wianki zmieniły się w duże wieńce, puszczane przez cechy rzemieślnicze, a do wieńców tych doczepiali żartownisie dowcipne wierszyki.
 Nakoniec dzień św. Piotra i Pawła jest jakby epilogiem dnia świętojańskiego. Uchodzi on również za dzień nieszczęśliwy, bo wówczas dwóch (świętych) rządzi, zwłaszcza woda domaga się wtedy ofiar, dlatego nie wolno się kąpać.
 Dnia 2 lipca przypada uroczystość Nawiedzenia N. P. Marji, którą lud nazywa Jagodną. Nazwa stąd pochodzi, że — wedle zapatrywań wiejskich — przed tem świętem nie należy jeść jagód; zwłaszcza nie mogą tego czynić matki, które postradały małe dzieci. W związku z tem opowiada lud różne legendy, jak np., że Matka Boska, jako opiekunka umarłych dziatek, zgromadza je wkoło Siebie w raju, rozdaje im słodkie jagódki, a wtedy smutne stoją na boku te dzieci, których matki przed owym dniem jadły jakiekolwiek jagody. Do jagód tych liczą się wszelkie drobne owoce, jak wiśnie, czereśnie, poziomki, maliny, porzeczki, agrest i t. p. W czasie tego święta odbywa się zawsze święcenie ziół. Lud mniema, że święcenie ziela (i to wszystkich ziół) musi się corocznie powtarzać, bo przeszłoroczne święcenie nie posiada już skutecznej mocy. Tamtorocznemi ziołami nie można poniewierać, ani ich wyrzucać, lecz należy te resztki spalić w ogniu. Wogóle zaś święci lud nasz rośliny, które albo leczą, odpędzają złe moce, niweczą czary, budzą miłość, lub te, które są przydatne do innych jeszcze praktyk magicznych; święci się także gałązki świerkowe, modrzewione, oraz kiście owsa, prosa, kłosy żytne, pszeniczne i jęczmienne. Z roślin zbiera się zaś szczególnie takie, które rosną we wsi po miedzach, bo mają one przedewszystkiem czarowną moc.
 Głównem świętem, w którem daje się święcić zioła jest jednak dzień Wniebowzięcia Najśw. P. M. (15 sierpnia), zwany świętem Matki Boskiej Zielnej, szczególnej opiekunki ziół dobrych. Dziewczęta zbierają kwiaty i zioła na parę dni przed tem świętem, a do święcenia daje się następujące zioła: babkę, barwinek, bławatek, boże drzewko, bylicę, czosnek, dzwonki, goryczkę,