Strona:Lud polski. Podręcznik etnografji Polski.djvu/051

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

3) ustawienie nasadu czyli płozu wzgl. „kopyści“, 4) sposób zaczepienia siły pociągowej. Pod tym względem występują pewne różnice terytorjalne.
Brona została wynaleziona później, niż pług i nie używały jej wszystkie rolnicze ludy; już w starożytności jednak używano narzędzia, podobnego do brony. Rzymianie używali zrazu deski, opatrzonej zębami do niszczenia chwastów, następnie narzędzia podobniejszego do brony, które prócz zębów miało także drewnianą ramę, przeplecioną gałęziami głogu lub tarniny. U Słowian występują brony dawno.
Ze względu na materjał, możnaby podzielić brony na 4 odmiany: 1. drewniane, które są niezbędne w piaszczystych gruntach. Zaletą ich lekkość i taniość. Ramy ich bywają zwykle z drzewa bukowego, dębowego, lub wiązowego, zęby zaś z akacjowego, 2. żelazne, które są bardzo ciężkie, ale trwałe i silne, 3. drewniane z żelaznemi zębami, przyczem rama jest z twardego drzewa, a zęby z kutego żelaza. Brony te są najwięcej rozpowszechnione i są dość lekkie, tanie i trwałe, 4. wreszcie brony gałązkowe, składające się z lekkiej drewnianej ramy, w którą wpleciono gałęzie głogu lub tarniny. Są