Budowa drzwi w chacie polskiej jest tego rodzaju, że mamy dwa boczne słupy odrzwiowe, a na nich jest leżuch górny. Owe odrzwia zwykle są okrągło wycięte i zaopatrzone tak zwane mi psami, t. zn.
klinami ozdobnemi, łączącemi słup i leżuch. W Małopolsce mają one kształty prostolinijne (Krakowskie, Sandomierskie, Lubelskie) do tego stopnia, że niekiedy redukują się do małych łukowo zaciętych zapychadeł; natomiast na góralszczyźnie mają wycięcieokrągłe pantoflaste (Podhale. Orawa, Śląsk).
Na odrzwiach, zwłaszcza podhalańskich, występuje charakterystyczne kołkowanie, wzorowane na dawnych dworkach szlacheckich. Ozdoby te można zauważyć i w Małopolsce i na Śląsku. Niegdyś w Polsce spotykało się takie kołkowanie także na Polesiu oraz na niektórych starych
karczmach i lamusach mazowieckich i podlaskich.
Dawniej odrzwia u drzwi wchodowych posiadały również t. zw. rysie; mianowicie koniec belki, wypuszczony do pola znacznie
dłużej niż inne, przycina się ozdobnie w rysie. Wreszcie w związku z tem zdobnictwem należy pamiętać, że chata łowicka zdobiona bywa nazewnątrz i malowana (ryc. 20). Takie malowidła spotykamy nietylko w Łowickiem, ale wogóle
