sarz poruczył generałowi Armfeltowi i baronowi Rosenkampffowi opracowanie Ustawy konstytucyjnej dla Litwy, a prawie równocześnie hr. Witt i ks. Kazimierz Lubomirski otrzymali polecenie ułożenia projektu organizacyi armii w 8 guberniach polskich, połączonych z Cesarstwem. Ostatni projekt miał zostać przesłany do oceny Ogińskiemu, który winien był przedstawić swoje uwagi w tym względzie oraz złożyć cesarzowi ostateczny szkic projektu. Zarazem polecił Aleksander Armfeltowi porozumiewać się z Ogińskim nad najskuteczniejszemi środkami celem możliwie najprędszego utworzenia w prowincyach litewskich wojska polskiego, w szczególności co do uformowania w tych guberniach licznej jazdy. Podczas rozmowy w końcu listopada, jaką prowadził z Ogińskim, zaznaczył cesarz kilkakrotnie, że wobec oczekiwanego rychłego zerwania z Napoleonem należy skierować wszystkie usiłowania do wzmocnienia sił bojowych; skutkiem tego wypadnie na razie odłożyć na później projektowaną organizacyję W. Księstwa Litewskiego; żądał zatem pozytywnych informacyi co do zasobów, jakie możnaby wydobyć z prowincyi polskich. Słowa te zgnębiły Ogińskiego: widział ruinę wszystkich swoich nadziei; mimo to jednak ufny ciągle w szlachetne zamiary cesarza zabrał się do nowej pisaniny i już 1 grudnia wykończył nowy memoryał dla Aleksandra.
W tym świeżym memoryalne Ogiński wychodził z założenia, że tworzenie odrębnej armii litewskiej, bez nadania temu krajowi nowej organizacyi, któraby znacznie polepszyła los Polaków w zaborze rosyjskim, jest w warunkach obecnych zgoła nieodpowiedniem; mogłoby ono być jedynie następstwem kardynalnych zmian reformatorskich, jakie tym prowincyom uprzednio zostałyby zapewnione »Polacy gubernii rusko-litewskich — pisał — obecnie ponoszą już nietylko te same ciężary, co inni poddani Cesarstwa, lecz prócz tego są wystawienia na przykrości związane z konsystencyą w rzeczonych guberniach zachodnich
Strona:Litwa w roku 1812.djvu/56
Ta strona została przepisana.
