Spróbujemy poniżej przedstawić w krótkości, w formie jak można najpopularniejszej, związek i wzajemny stosunek zasadniczych ekonomicznych właściwości imperjalizmu. Na stronie nie ekonomicznej zagadnienia nie
zatrzymamy się, choć na to zasługuje.
Wykaz źródeł i inne uwagi, mogące interesować nie wszystkich czytelników, umieścimy na końcu broszury.
Olbrzymi rozrost przemysłu i zadziwiająco szybki proces koncentracji wytwórczości w coraz większych przedsiębiorstwach jest jedną z najbardziej charakterystycznych cech kapitalizmu. Najdokładniejszych i najściślejszych
danych co do tego procesu dostarczają teraźniejsze spisy przemysłowe.
W Niemczech np. na każdy tysiąc zakładów przemysłowych było zakładów wielkich, t. j. zatrudniających więcej, niż 50 robotników najemnych, w r. 1882 — 3, w r. 1895 — 6, a w r. 1907 — 9. Przypadało na nie z każdej setki robotników: 22, 30 i 37. Ale koncentracja wytwórczości jest daleko większa, niż koncentracja robotników, gdyż praca w wielkich zakładach jest daleko wydajniejsza.
Dowodzą tego dane o maszynach parowych i motorach elektrycznych. Jeżeli weźmiemy to, co w Niemczech nazywają przemysłem w szerokim znaczeniu słowa, t. j. załączymy do niego handel, drogi komunikacji i t. p.,
otrzymamy następujący obraz. Wielkich zakładów — 30.588 na ogólną ilość 3.265.625, t. j. 0,9%. W nich robotników — 5,7 miljonów na ogólną ilość 14,4 milj. t. j. 39,5%; siły koni parowych — 6,6 milj. na — 8,8, t. j. 75%; elektrycznych — 1,2 milj. kilowatów na—1,5 milj., t. j. 80%.
Mniej, niż jedna setna część przedsiębiorstw posiada przeszło 3/4 ogólnej ilości siły parowej i elektrycznej. Na 2.197 mil. drobnych przedsiębiorstw, (zatrudniających
