Strona:Klejnoty poezji staropolskiej (red. Baumfeld).djvu/140

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
WACŁAW POTOCKI.
STANISŁAW LUBOMIRSKI,
HETMANA POLNEGO NAMIESTNIK.
(Z „WOJNY CHOCIMSKIEJ”.)

Igra krew w Lubomirskim: bo młodość krzemiczna
Żadnych szwanków na ciele, żadnych razów nie zna;
Jędrznie mu we lwiej piersi ono serce żywe,
Im bliżej czuje pole sławy swej szczęśliwe.
W koźle Mars urodzony, w oczu, choć nieznaczny,
Uśmiecha się, gdy czas ma, Kupido sajdaczny.
Pod nogami koń dzielny i według podoby,
Który do przyrodzonej chodzy i ozdoby;
Widząc, że złotem gore i co ma za jeźdzca,
Stać, spokojnie nie może, lecz na miesce z miesca
Stąpa, wysmuknionej go szukający nodze;
Rzuca wodza i munsztuk upieniony głodze.
Tak Ksantus pod Achillem, Cillar pod Kastorem,
Ten kiedy szedł na Sfery, tamten gdy Hektorem
Rozgniewany zwycięzca, obciążywszy osi.
Butny jedzie: raz igra, drugi się komosi.

(1672.)[1]



WACŁAW POTOCKI.
ROTY KONNE
W POTRZEBIE CHOCIMSKIEJ.

Te były cztery pułki ćwiczonej piechoty,
Drugą zaś stroną konne waliły się roty.
Naprzód Władysławowa, kwiat sarmackiej młodzi,
Którą stary on wojen, Kazanowski, wodzi,
Gdzie Orzeł białopióry w części swej Europy
Dzieli syny koronne królewskiemi snopy,

  1. Stanisław Lubomirski, hetmana polnego namiestnik. Rozdział z tejże części II „Wojny Chocim.“ Stanisław Lubomirski był w „potrzebie chocimskiej“ zastępcą hetmana polnego (Koniecpolskiego), gdy Chodkiewicz był hetmanem wielkim.
    Krzemiezny (krzemięzny, od „krzemień“) — krzepki, tęgi: jędrznie — jędrnieje, wzmacnia się: w oczu, choć nieznaczny i t. d. — w chwilach, wolnych od służby wojennej, widać w oczach Lubom. młodzieńczą zalotność („Kupido sajdaczny“); według podoby — według upodobania (dobrany); do przyrodzonej chodzy i ozdoby — z przyrodzenia dobry w chodzie (w marszu) i w paradzie: wysmuknionej — wysmukłej (nodze szukający miejsca): rzuca wodza — podrzuca wodza: głodze — gryzie: Ksantus, Cillar — nazwy koni, znane z historji i legend starożytnych greckich: gdy Hektorem rozgniewany... obciążywszy osi — gdy rozgniewany zwycięzca (Achilles), przywiązawszy do wozu trupa Hektora (według „Iljady“): komosi sie — sroży się, rzuca się.