rzowi, który i dla Przybyszewskiego w drugiej części Zur Psychologie des Individuums stanie się zwiastunem nowej atmosfery literackiej, nowego typu odczuwania w ogóle. Jako motto owego artykułu można by położyć późniejsze słowa Adolfa Nowaczyńskiego: „Współczesny Werther szumi intelektualnie dość długo, zanim tężyzna młodego umysłu przejdzie w apatię dojrzałego Europejczyka”[1].
- ↑ A. Neuwert-Nowaczyński Anarchia literacka w Niemczech. (Studium pesymistyczne), „Ateneum”. 1899. t. III. z. 2, s. 206.
wstępnym, ponieważ Krzywicki (op. cit., s. 522) poznał osobiście młodego pisarza szwedzkiego: „Dziwne w ogóle na mnie uczynił wrażenie Hansson — człowiek, który nie miał czasu skąpać się w szerokim potoku życia, a wiedzę swoją pod tym względem czerpał raczej z monografii psychiatrycznych niż ze spostrzeżeń własnych”.
W świetle bibliografii komu innemu przypada pierwszeństwo — Ignacemu Suesserowi, pracowitemu propagatorowi i tłumaczowi piśmiennictwa skandynawskiego. Oto zestawienie chronologiczne: I. Suesser „Młodzi” w literaturze skandynawskiej. „Myśl”, 1892, nr 1—6; — A. Świętochowski Liberum veto, „Prawda”, 1892, nr 47; — J. Kotarbiński Krytyk-impresjonista, „Biblioteka Warszawska”, 1893, t. III; — I. Matuszewski Podmuch z północy. Młoda Skandynawia i Ola Hansson, „Ateneum”, 1894, t. I; — W. F[eldman], Z nowszej literatury skandynawskiej, „Ateneum”, 1899, t. I (jest to omówienie książki: M. Herzfeld Die skandinavische Literatur und ihre Tendenzen, Berlin 1898); — M. H. Rawicz Ola Hansson, „Przegląd Polski”, 1900, t. 137; — J. Klemensiewiczowi Ruch literacki ostatniego dwudziestolecia w Danii i Norwegii, „Ateneum”, 1901, t. II. Rozprawy Kotarbińskiego i Matuszewskiego zostały wywołane polskim przekładem Hanssona Młodej Skandynawii (Warszawa 1893; główne recenzje: P. Ch[mielowski] w: „Wędrowiec”, 1893, s. 207; — W. Bugiel w: „Prawda”, 1894, nr 31; — I. Suesser w: „Przegląd Tygodniowy”, 1894, s. 102).
Jeżeli dodać, że na parę lat przed „Życiem” krakowskim, które za redakcji Przybyszewskiego opublikowało przekłady szkiców o Poem, Barbey d’Aurevilly’m oraz Nowy problemat serca (1898, s. 255—259), teksty Hanssona krążyły po czasopismach polskich, między legendy należy włożyć mniemanie, jakoby dopiero Przybyszewski wprowadził go do Polski. Gromada wprowadzających była znacznie szersza i jako jeden z najpierwszych należy do niej Krzywicki. Wspomniane przekłady to: Sensitiva amorosa („Przegląd Poznański”, 1894, nr 12—15), Böcklin („Przegląd Poznański”, 1895, nr 26—27, oraz „Tydzień”, 1897, s. 357—358, 367—368, 381—383), Krytyka („Krytyka”, 1896, s. 319—325), Bezdomny („Przegląd Poznański”, 1896, nr 1—4). Ostatnim ogniwem tego zainteresowania będzie dokonany przez S. Lacka przekład Jasnowidzów i wróżbitów (Warszawa 1905).
