Strona:Kazimierz Krotoski - Przyczyny upadku Polski.pdf/25

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

legająca na służbie rycerstwa, czyli szlachty, te same gminy wiejskie upodrzędnione, te same władztwa wiejskie i panujące w nich prawa dworskie, ten sam kościół, to samo duchowieństwo odosobniające się spotykamy zarówno w terytoryach większych lub mniejszych cesarstwa rzymsko-niemieckiego, jak i w różnych prowincyach francuskich, a przecież te same zjawiska nie wywołały tam tych samych strasznych następstw, co u nas.
Najwybitniejszym znamieniem życia naszego publicznego było osławione liberum veto. Zgubna więc zasada jednomyślności sprowadziła nasz może upadek? Zasada jednomyślności panująca już u lechickich czy ruskich plemion, chce, aby, jak powiada Ditmar (podczas obrad wszyscy co do jednego na jedno się zgodzili) unanimi consilio ad placitum suimet necessaria discutientes in rebus efficiendis omnes concordent.
Jeżeli zdania się rozchodzą silniejsza połowa zmusza słabszą do uległości.