Strona:Kazimierz Krotoski - Przyczyny upadku Polski.pdf/18

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Ciekawe to i dość utarte zdanie. Więc Polska mająca po za sobą 1000 letnią tradycyę, mająca swój język wykształcony, swoją literaturę, swoją historyę, swoją naukę reformującą gorliwie swe szkoły jest krajem barbarzyńskim? A jednak do niedawna jeszcze z ław parlamentu można było usłyszeć to więcej może złośliwe niż naiwne pytanie, czy Polacy posiadają język wykształcony, czy mają literaturę własną? Wyższości cywilizacyi niemieckiej, jako starszej, nikt zaprzeczyć nie może, lecz gwałtowne narzucenie jej narodowi obcemu, własnemi idącemu torami, czyż to jest postępem cywilizacyi?
Narody w łonie własnem na podstawie tych zdolności, jakie im dała Opatrzność, przychodzą do pewnych zdobyczy, wyrabiają owe cegiełki cywilizacyjne, z których się gmach kultury europejskiej składa. Jeżeli jednemu z narodów narzuca się obce pojęcia, wtedy tamuje się rozwój jemu właściwych zdolności, co nie jest postępem, lecz szkodą w ogólnym rozwoju.