Strona:Juliusz Verne-Przygody trzech Rossyan i trzech Anglików w Południowej Afryce.djvu/036

pięćdziesiąt sześć tysięcy siedmset trzydzieści siedm sążni francuskich.
 W r. 1752 Lacaile podał, że długość południka na Przylądku Dobrej Nadziei wynosi pięćdziesiąt siedm tysięcy trzydzieści siedm tychże sążni.
 W r. 1754 O. O. Maire i Boscovich, mierząc południk między Rzymem a Rimium, obliczyli jego długość na pięćdziesiąt sześć tysięcy dziewięćset siedmdziesiąt trzy.
 W latach 1762 i 1763 Beccaria oznaczył długość południka piemonckiego na pięćdziesiąt siedm tysięcy, czterysta sześćdziesiąt ośm.
 W r. 1768 astronomowie Mason i Dikson w Ameryce północnéj, na granicy między Marylandem, znaleźli południk ziemski w tém miejscu długi na pięćdziesiąt siedm tysięcy ośmdziesiąt ośm toazów.
 Ganos w Hanowerze na pięćdziesiąt siedm tysięcy sto dwadzieścia siedm.
 W późniejszych znowu czasach, a mianowicie w ciągu dziewiętnastego stulecia, mierzono wiele innych południków, między innemi w Bengalu, Indyach Wschodnich, Piemoncie, Finlandyi i Kurlandyi, Prusach książęcych, Danii i t. d., ale Anglicy i Rossyanie mniej od innych narodów zajmowali się temi pomiarami mozolnemi. Główną pracę geodezyjną na tém polu przedsięwziął major Roy, a to w celu uregulowania stosunku miar angielskich do francuskich. Z rozlicznych tych, powyżéj przytoczonych pomiarów, można było wziąć za zasadę, że średnia długość stopnia południka ziemskiego wynosi pięćdziesiąt siedm tysięcy sążni francuzkich, czyli 25 dawnych mil (lieus) a mnożąc te 25 mil przez 360 stopni, oznaczyć obwód ziemski w kierunku jéj osi na dziewięć tysięcy tychże mil.
 Z przytoczonych atoli powyżéj liczb widzimy, że szczegółowe pomiary łuku południkowego w rozmaitych miejscach kuli ziemskiéj dokonywane, nie zgadzały się z sobą. Pomimo to jednak, według przyjętéj średniéj długości jego, na pięćdziesiąt siedm tysięcy toazów obliczonéj, ustanowiono miarę metra, który wy-