Strona:Jana Długosza Dziejów Polskich ksiąg dwanaście - Tom IV.djvu/580

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

zelżywe pisma; wielu królów i książąt katolickich aż do śmierci Eugeniusza odmawiało tak papieżowi jak i soborowi posłuszeństwa, zachowując przez lat kilka neutralność, którą zwali niektórzy zawieszeniem zdania.

Turcy najeżdżają Rascyą. Cesarz Albert umiera.

Gdy się zbliżała uroczystość Narodzenia N. Maryi, lubo Władysław król Polski według umowy zjechał do Biecza w celu układania się o pokój z Albertem królem Rzymskim i Węgierskim, Albert jednakże osobiście przybyć nie mógł. Cesarz bowiem Turecki wyszedłszy z wielkiém i potężném wojskiem, i zagarnąwszy pod swoje panowanie Serbią (Rascia), obległ zamek Semendryą (Smiderow) świeżo przez despotę nad Dunajem z wielkim nakładem zbudowany i dwudziestu pięciu wieżami umocniony. Król Albert, zniewolony prośbami i łzami despoty, zebrał zbrojną siłę z samych Węgrów i Austryaków, i nie czekając na inne posiłki ruszył przeciwko Turkom, w celu odpędzenia go od rzeczonego zamku. Lecz gdy potém, stojąc przez kilka dni obozem, poznał, że Węgrzy bojaźliwi i całkiem bez ducha, nie mieli żadnej ochoty do wojny, i że wojsko jego nie wyrównywało sile nieprzyjacioł, zmuszony był unikać stoczenia bitwy. Turek tymczasem przekupiwszy dozorców zamku Semendryi i wszedłszy z nimi w układy, zamek ten silny załogą i obronnością miejsca opanował, synowi despoty, którego siostrę miał za żonę, oczy wyłupić kazał, i wrócił z wojskiem do kraju. Skołatany tylu przeciwnościami król Albert, monarcha cnotliwy i prawy katolik, struwszy się melonami, które do zbytku jadać lubił, zapadł na krwawą biegunkę, i w ciągłém osłabieniu powracając z wyprawy, we wsi arcybiskupa Strygońskiego Landdorf nad Dunajem, w przeddzień Ś. Szymona i Judy, po uczynioném rozporządzeniu ostatniej woli, umarł i w Białogrodzie stołecznym pochowany został. Król pełen dobroci i umiarkowania, religii chrześciańskiej zwolennik żarliwy. Włosy miał czarne, budowę ciała silną i zdrową, oczy duże, nogi cienkie, głowę okrągłą i kształtną, twarz wesołą i rumianą, wargi odęte, zęby za nadto wielkie i nieskładne, które go nieco szpeciły, kiedy się śmiał albo do kogo mówił.

Poselstwo Turków do króla Polskiego.

Amurat cesarz Turecki przysłał do Władysława króla Polskiego poważne z darami znakomitemi poselstwo, prosząc go naprzód o przy-