Strona:Jana Długosza Dziejów Polskich ksiąg dwanaście - Tom IV.djvu/210

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
Założenie kościoła katedralnego na Żmudzi.

Jan Rzeszowski arcybiskup Lwowski, wypełniając zlecenie dane sobie a razem Piotrowi biskupowi Wileńskiemu od soboru Konstancyeńskiego, udał się do Litwy, gdzie pod ów czas Władysław król Polski przebywał, i według tegoż zlecenia kościoł katedralny pod wezwaniem ŚŚ. Alexandra, Ewencyusza i Teodoryka, w Miednikach w ziemi Żmudzkiej, z pomocą Piotra biskupa Wileńskiego założył, zbudował, i naznaczonym już wprzódy przez Władysława króla Polskiego posagiem dostatecznie opatrzył. Nadto, rzeczony Władysław król Polski założył i uposażył w owym czasie na Żmudzi dwanaście razem kościołów parafialnych, stosownie do liczby dwunastu powiatów, w każdym powiecie jeden wystawiwszy kościoł. Rządcom ich naznaczył w kościele katedralnym Miednickim tytuł, miejsca (stallum), głos i kolejne starszeństwo kanoników. Pierwszym zaś przełożonym kościoła katedralnego Miednickiego był Maciej, rodem Niemiec, w Wilnie jednak urodzony, świadomy języka Litewskiego i Żmudzkiego. Dwunastu zaś kapłanom, wszystkim rodem Polakom, gorliwym o wzrost i rozszerzenie wiary katolickiej, poruczono dwanaście kościołów parafialnych na Żmudzi, którym Władysław król Polski i niektórzy królestwa Polskiego prałaci, ku pomnożeniu wiary świętej, hojne corocznie dawali zasiłki w pieniądzach, księgach i ubiorach kościelnych. Pod ów czas także wszystek w pogaństwie pozostały naród Żmudzki przeszedł na łono kościoła chrześciańskiego i do jedności wiary katolickiej. Przygotowany poprzednio i wyuczony w wierze, przyjął chrzest z rąk Jana arcybiskupa Lwowskiego i Piotra biskupa Wileńskiego. O tém wszystkiem sobor Konstancyeński i Marcin papież zawiadomieni przez posły i listy od króla i rzeczonych biskupów, wielce się uradowali, i wiadomość tak pożądaną rozgłosili po całym świecie chrześciańskim. Pisał także Marcin papież z osobna do Władysława króla Polskiego, pochwalając i wielbiąc jego gorliwość o wiarę i pobożność.

Rok Pański 1418.
Król Władysław wychodzi na spotkanie posłów wracających z soboru Konstancyeńskiego, i przyjmuje ich z czcią wielką.

Władysław król Polski, po świętach Narodzenia Pańskiego, które obchodził w Grodnie, wróciwszy z Litwy do swego królestwa, zapusty