Strona:Jan Sygański - Historya Nowego Sącza.djvu/461

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
—   208   —

W miarę spadających na Polskę klęsk i wzmagającego się zubożenia kraju, wartość pieniędzy polskich spadała coraz bardziej[1], tak iż w r. 1664 za 100 złp. dobrej monety trzeba było naddawać więcej niż 20%, a w r. 1666 doszło już do tego, że naddatek za dobre pieniądze wynosił przeszło 75 od sta[2]. Że te okoliczności musiały całkiem podkopać, tak dotąd kwitnący za Wazów handel naszego grodu, okazuje dowodnie szybki upadek jak innych miast polskich, tak i Nowego Sącza w epoce następnej.




    a) Czerwone złote. W r. 1587 czerw. złoty = 1 złp. 26 gr.; 1598 = 1 złp. 28 gr.; 1600 = 2 złp.; 1607 = 2 złp. 5 gr.; 1611 = 2 złp. 10 gr.; 1618 = 2 złp. 17 gr.; 1621 = 2 złp. 15 gr.; 1624 = 4 złp.; 1628 = 6 złp.; 1632 = 5 złp. 15 gr.; 1639 = 5 złp. 28 gr.; w latach 1640—1648 szły po 6 złp.; 1649—1662 szły do 6 złp. do 6 złp. 15 gr.
    b) Talary pojedyncze: W r. 1587 talar = 1 złp. 5 gr.; 1598 = 1 złp. 6 gr.; 1611 = 1 złp. 10 gr.; 1620 = 2 złp.; 1625 = 2 złp. 15 gr.; 1630—1648 szły po 3 złp. — Talary twarde albo bite, czyli imperyały (imperiales) w latach 1640—1648 szły po 3 złp.; 1649—1661 szły po 3 złp. 15—18 gr. — Talary kopowe w r. 1620 po 37 gr., w r. 1648 po 54 gr.
    c) Orty (ortones). Ort był czwartą częścią talara. Liczba groszy, którą zawierał, zmieniała się z kursem talarów. W pierwszych latach panowania Zygmunta III. szły orty po 10 gr., pod koniec zaś jego rządów (1629 r.) po 16 gr. Taki sam kurs miały za Władysława IV. (1638 r.), lecz za Jana Kazimierza już po 18 groszy, stąd nazywano je także ośmnastugroszówkami.
    d) Tynfy albo tymfy, tak nazwane od Andrzeja i Tomasza Tymfa, wybijane w mennicy krakowskiej, lwowskiej, poznańskiej i bydgoskiej w latach 1661—1666. Wartość jednego tynfa w XVII. wieku = 18 gr., od r. 1717 = 38 gr., a w r. 1765 = 36 gr.
    Podług stałej rachuby: 1 złp. = 30 gr. (grossi); 16 szelągów (solidi) szło na 1 grosz; 18 denarów szło na 1 grosz; 1 grzywna (marca) = 48 groszom.

  1. O stosunkach monetarnych napisał wyborny artykuł A. Szelągowski: Przesilenie pieniężne w Polsce za Zygmunta III. Kwart. hist. z r. 1900, str. 584—623.
  2. Kubala: Szkice II. 309, 310.