i Raszkowie, świętego państwa rzymskiego książę, star. jahorlicki, makarowski i sandec. 1688—1735; oboźny wiel. koron. 1703—1729; wojew. sandomier. 1729—1735, † 14. paźdz. 1735[1].
Stanisław Lubomirski h. Śreniawa, syn poprzed., hr. na Wiśniczu, Jarosławiu, Koniecpolu..., św. państwa rzym. książę, star. sandec. 1735—1754; podstoli koron. 739—1764; wojew. bracławski 1764—1772; wojew. kojowski 1772—1785, † w Warszawie 19. lipca 1793, pochow. w katakombach na Powązkach.
Stanisław z Małachowic Małachowski h. Nałęcz, hr. na Końskich, Białaczowie, Ostrogu i Skroninie, kawaler orderów: Orła Białego i św. Stanisława, star. sandec. 1755—1784; referendarz wiel. koron. 1780—1792; marszał. sejmu czteroletniego 1788—1792, † w Warszawie 29. grudnia 1809, pochow. u św. Krzyża. W r. 1831 postawiono mu w katedrze warszawskiej okazały monument.
Dobra królewskie wraz z zamkiem, w którym rezydowali i wykonywali jurysdykcyę sądową[2] starostowie sandeccy, stanowiły nieraz w XV. i XVI. wieku „oprawę“, czyli wiano małżonek królewskich. I tak w r. 1424 Władysław Jagiełło zabezpiecza królowej Zofii wiano na miastach i zamkach: Sączu, Bieczu, Radomiu, Korczynie i Żarnowcu[3]. W r. 1508 Zygmunt I. nadaje Sącz w dożywocie Elżbiecie z Dmoszyc[4] (Dmosice), wdowie po Piotrze Kmicie, wojewodzie krakowskim a staroście sandeckim. W r. 1543 Zygmunt August zaślubił Elżbietę, córkę Ferdynanda, węgierskiego i czeskiego króla. Sto tysięcy złotych węgierskich wniosła królewna posagu mężowi swemu: tyle drugie przeznaczył dla niej Zygmunt I., zabezpieczając jej tę sumę, już w umowie przedślubnej
- ↑ Zob. dwa szumne panegiryki — Mar. Bielecki: Purpura Sreniavia in togam virilem Illustr. et Excellen. Georgii Lubomirski... dum capitaneatus sui auspicia Sandeciae auspicaretur. Cracoviae 1688. — Gabr. Bogdański: Equus Animosus Sacratioris Bellerophontis Divi Equitis Georgii Lnbomirski. Cracoviae 1730.
- ↑ W zamku sandeckim urzędowały sądy starościńskie czyli grodzkie (judicia castrensia), którym przewodniczyli starostowie grodowi (capitanei). Zwykle posługiwali się podstarościm (vicecapitaneus) z zawodu prawnikiem, który jako sędzia (judex castrensis), przy współudziale podsędka (subjudex) i pisarza (notarius), sądził różne sprawy. Rozmaitość tych spraw wyjaśnia bliżej Alexan. Wejnert: O starostwach w Polsce. Warszawa 1877, str. 49—54.
- ↑ Rykaczewski: Inventarium privileg. in arce cracov. Parisiis 1862, p. 169. — Prochaska: Codex epist. Vitol. p. 620.
- ↑ Invent. privil. p. 221.
