cego stosować prawo lub rozporządzenie. Przyznajemy, że definicja ścisła i dokładna w téj materji, tak jak we wszystkiem co dotyczy porządku moralnego, przedstawia niepokonane trudności. Tysiączne okoliczności obciążające lub łagodzące doniosłość i znaczenie faktu, prawie nie pozwalają go zamknąć w prawnéj formule. Rzymscy prawnicy usiłowali to uczynić. Podług definicji Ulpiana, nie tylko ta kobieta jest nierządnicą, która oddaje się w domu publicznym, ale i każda któraby w innem miejscu wstydu swego niezachowywała i oddawała się bez wyboru choćby nie biorąc pieniędzy; ta zaś któraby się nawet za pieniądze oddawała nie będzie nierządnicą, gdy w tem utrzymania swego nie szuka. (Ulpian fr. 43 D. lib. XXIII t. 2. de ritu nuptiarum. „Palam quaestum facere dicemus non tantum eam quae in lupanario se prostituit, verum etiam si qua ut assolet in taberna cauponia, vel qua alia pudori suo non parcit § 1. Palam autem sic accipimus, passim, hoc est sine delectu; non si qua adulteris vel stupratoribus se committit, sed quae vicem prostitutae sustinet § 2. Item, quod cum uno et altero pecunia accepta commiscuit, non videtur palam corpore quaestum facere § 3. Octavenus tamen rectissime ait, etiam eam quae sine quaestu palam se prostituerit, debuisse hic connumerari.“) Definicja rzeczywiście rozsądna i oględna: stawia ona pewne zasady zostawiając umiejętnej praktyce wypełnienie tego, czego prawo z góry przewidzieć nie mogło; prawnicy średniowieczni nie chcieli jednak na niej poprzestać i starali się ją udokładnić i uzupełnić. Zobaczymy jak im się powiodło. Niektórych przedewszystkiem uderzała łatwość kobiety, wielość jéj amatorów, tę więc cechę uważali za najgłówniejszą i stanowczo czyn charakteryzującą.
