Strona:Jan Biliński-Nauczanie języka polskiego.djvu/070

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Utarło się mniemanie, że Reiter jest za trudny i że z tego powodu należy go usunąć. Mojem zdaniem tak nie jest, całość tylko jest utrzymana na wysokim poziomie, skutkiem czego za mało jest może ustępów, któreby można traktować jako wytchnienie, pauzy wypoczynkowe.
Wypisy są trudne przedewszystkiem dla nauczycieli, ale dają im za to bardzo wiele znakomitej sposobności do należytego spełnienia zadań nauki polskiego. Pióra są pierwszorzędne, rodzaje ustępów harmonijnie rozmieszczone, dużo czytanek pierwszorzędnej ogólnokształcącej wartości.
W ręku dobrego nauczyciela są znakomitem narzędziem do wyrobienia w uczniach poczucia piękna, pięknej polszczyzny, wzbudzenia miłości mowy i rzeczy polskich. Złemu nauczycielowi dały aż nazbyt wiele sposobności do partactwa i siania nudy na lekcjach, które powinny być godzinami radości i podniosłego nastroju ducha.
Choć przedwojenne, mogą długo jeszcze spełniać chlubne zadanie, zwłaszcza w gimnazjach — dla szkół powszechnych uważane są ogólnie za zbyt trudne — mimo że pojawiły się po wojnie czytania nowe, zrodzone z nowych nastawień psychicznych. I tak mamy 1. Perkowskiej i Herberżanki Mowę ojczystą, 2. Balickiego — Maykowskiego Kraj lat dziecinnych i Będziem Polakami, 3. Tynca — Gołąbka Czytanki polskie odrębne dla gimnazjów, odrębne dla szkół powszechnych, Mikulskiego Wypisy dla szkół powszechnych.
Mowa ojczysta wolna jest od pyłu nudy i monotonji, w układzie i doborze ustępów tętni puls życia, nawet miejscami podnosi głowę pogodna radość; dobre ustosunkowanie różnych działów i objaśnienia językowe. Są jednak rzeczowe usterki, nadto czytanki są zbyt łatwe, zbyt dziecinne nietylko pod względem treści, lecz i języka i stylu, stawiają zarówno umysłowym jak