Przejdź do zawartości

Strona:Jan Łoś-Bogurodzica.djvu/29

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

zuje się dopiero w rp. krakowskim III z pierwszej połowy w. XVI. Prośmy: W wyrazie tym użyto paleograficznego skrócenia, które oznacza zgłoskę pro; forma rozkaźnika tutaj razi, gdyż autor zwraca się nie do ludzi, ale do Matki Boskiej, naturalniejby więc było, gdyby napisał: prosimy synka twego; być może, iż jest to błąd przepisywacza. Haza i huchowa są to formy z nagłosowym tak zwanym przydechem h-, odpowiadające ogólno-polskim: aza, uchowa, częste zwłaszcza w zabytkach mazowieckich: aza albo azali ma znaczenie partykuły pytajnej „czy”, ale tutaj występuje jako synonim „niechaj”, „aby”. Wszego już tutaj nie szwego, jak w zwrotce 7 (szwe niebieskie siły) i w następnej (szwyccy).



14. Amen [amen amen amen amen amen
Amen] tako bog daj,
Rychom szli szwyccy w raj.

Siedem razy powtórzone amen znajdujemy we wszystkich rękopisach prócz krakowskiego II. którego pisarz, nie dbając o wymagania melodji, uprościł sobie zadanie, napisawszy tylko raz amen. Tako starsza forma niż tak, zresztą używana i dzisiaj. Bychom forma pierwotna odpowiadająca dzisiejszej byśmy, por. objaśnienie do zwrotki 7-ej na str. 23. Szli — dziś powiedzielibyśmy poszli; w raj == „do raju” por. w las, w pole i t. p.




IV. LUŹNE ZWROTKI.

12. Już nam czas, godzina, grzechow si[ę] kajaci
Bogu chwałę daci
Ze wszemi siłami boga miłowaci.

Ta zwrotka znajduje się we wszystkich rękopisach z wyjątkiem krakowskiego II, gdzie może została opuszczona przez nieuwagę przepisywacza; byłaby to więc czwarta zwrotka pieśni pasyjnej. Bezokoliczniki na -ci dawno utraciły -i końcowe, ale jako przeżytki używają się jeszcze w wieku XV zwłaszcza w wierszach, gdyż tworzą łatwe rymy. Czas, godzina — synonimy; ze wszemi siłami dziś mówimy ze wszech sił.