Strona:J. W. Draper - Dzieje rozwoju umysłowego Europy 01.pdf/282

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

stawić mogło. I w takim stanie pozostawały rzeczy w ciągu dwóch następnych czczych i ponurych wieków, dopóki końca mordom i gwałtom nie położył obcy zdobywca. Wojownicy arabscy uznawali swą praw dziwą zasadę, swą szablę zakrzywioną, i nie mieli pretensyi do nadludzkiéj mądrości. Tym sposobem używali swobody do uprawiania wiedzy bez wikłania jej w sprzecznościach metafizycznych i stali się zdolnymi uczynić znowu Egipt najznakomitszym krajem na ziemi, wyrwać go z objęć fanatyzmu, niewiadomości, barbarzyństwa, w jakiém był pogrążony. Na brzegach morza Czerwonego jeszcze raz wymierzonym został stopień długości kuli ziemskiej i jej objętość — lecz już przez muzułmańskiego astronoma. W Aleksandryi odżyła pamięć świetnych czasów starożytnych dzięki odkryciu ruchu słonecznego apogeum przez Albategnijusza i trzeciéj nierówności księżyca, zmian przez Abul-Wefe, które zostały odkryte w sześć wieków późniéj przez Tycho Brahe. Kanał faraonów pomiędzy Nilem a morzem Czerwoném, oczyszczony poprzednio przez Ptolemeuszów, teraz znowu został odkopany z pod piasków. Ucieszona pustynia podsłuchiwała jeszcze raz wesołe krzyki poganiaczy wielbłądów kupieckiej karawany o północnych godzinach.