Strona:J. I. Kraszewski - Nowe studja literackie T.I.djvu/97

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
85

z Rzymem, a nareście temu może, że najpopularniejsi pisarze XVI wieku wszyscy się uczyli myśléć i pisać na świéżych wzorach włoskich. Górnicki i Kochanowski, doskonale ten język posiadali, oba tłumaczyli z niego.
W roku 1522 po polsku dopiéro u nas drukować zaczęto (Opeć) choć wiekiem prawie wprzódy po łacinie już drukowano.

Hoffmann, Bantkie, Bentkowski, nie cytujemy tu rozmów Marchołtowych z Salomonem, chociaż mają je za piérwszy druk polski, bo ich prawie nikt nie zna, tylko z wyszarpanych i do nas doszłych kartek kilku.

Przyczyną tego zaniedbania, było zawsze jeszcze trwające wyobrażenie, że nic uczeńszego, wyższego, barbarzyńskim ludu nieda się wyrazić językiem. I gdy nawet pisać nim i drukować poczęto, wzięto się naprzód za rzeczy jak najprostsze. Całkiem bezskuteczne były usiłowania uczenia języka po szkołach w XIII i XIV wnękach, pilnowano w nich raczéj łaciny, niż polskiego, któren każdy z domu przynosił, tłumaczono wprawdzie Gallusa, późniéj Kadłubka dzieje po tych szkołach, lecz to mało się przyczyniało do kultury swojego języka, raczéj pomagało łacinie. Nad swoim językiem nikt pracować nie chciał, a nieforemna pisownia w ów-