Strona:J. I. Kraszewski - Nowe studja literackie T.I.djvu/110

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
98

mostobronny, różnożarny, wszystkokupny, zbożopłynny i t. d. Jest tego trochę i w Morsztynie).

Przykłady języka w XVII w. 1600. Wieśniak Andr. Zbylitowskiego 1603. Zwierciadło roczne Żebrowskiego 1607 tłumacz Kokoszowy Wdztwa Ruskiego 1612. Herkules Słowieński. Miaskowskiego Dobr. 1613. Artes Dobromilenses 1615. Chabielskiego Pobudka Narodom Chrześciańskim. 1618 Rysiński Przysłowia. 1621 Legacja do turek Twardowskiego. 1622 Zręczyckiego Jana Rymy polskie. Wróżki. Anatomia. 1646 Feliszewski o pożytkach trzeźwego żywota Lessjusza. 1630 Bylica Ś. Jańska. 1632 Biblja Gdańska. 1650 Antypasty Morsztyna. 1652 Coś nowego pisanego. 1683 Listy Jana III. Janina. Rubinkowski, Swada i t. d. i t. d. i t. d.

W piérwszych dwudziestu latach XVII wieku, język jeszcze utrzymuje się czysty i mało bardzo poplamiony łaciną, ale w miarę jak postępujemy daléj, coraz się gęściéj pokazują makaronizmy, coraz smutniéj od pstrocizny wygląda pokaleczona polszczyzna. Szkoły jezuickie, nowa metoda i system naukowy, przeważny wywarły wpływ na nieszczęśliwy język.
Łaciński, w szkołach przedewszystkiém najsystematyczniéj dawany, przeważa; narodowemu miejsce zabiérając, wszystko się nim i nim tylko wyraża. Uczoność zaczyna zależéć od cytacij, które z początku długie i rzadkie, potém krótkie a coraz gęstsze, porozrywane,