Strona:J. Grabiec - Powstanie Styczniowe 1863—1864.djvu/180

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

dość szczęśliwie pod Ociesękami, gdzie bitwa trwała przeszło 10 godz. bez przerwy, oraz 4 grudnia odnosząc zwycięstwo, acz z wielkiemi stratami, niedaleko Szczekocin, pamiętnych porażką Kościuszki. Od tej ostatniej bitwy zaczęła się ciągła obława na powstańców. W ciągu dwu tygodni, Bosak i jego podkomendni wymykali się dzielnie dziesięciokrotnie przeważającym siłom moskali. Wreszcie, 16 grudnia nieomal cała jazda obu województw, licząca 450 koni, przy której znajdowali się obaj wojewodowie i Bosak, została rozbita pod Bodzechowem, przyczym dostał się do niewoli ranny Chmieleński, którego 22 grudnia rozstrzelano w Radomiu.
Po tej bitwie resztki jazdy pod wodzą Krzywdy (Rzewuski) i rotmistrza austrjackiego Rosenbacha — cofnęła się w Krakowskie, ucierając się pod Cisowem i Potokiem, a piechota (koło 2,000 ludzi) rozeszła się na zimowe leże wobec szalonych mrozów, jakie nagle chwyciły.
Z końcem więc roku powstanie w całej Polsce liczyło koło 3,500 ludzi, z czego przeszło ⅔ miał gien. Bosak.
Ciężkie warunki powstania przypadły na chwilę, kiedy powoli znikała już nadzieja zagranicznej pomocy, i kiedy, co gorsze, w społeczeństwie w przerażający sposób zaczęła się szerzyć reakcja przeciw ruchowi.
Myśl kongresu poruszyła umysły. — Anglja popierała ją, dość jednak słabo, szczególniej potem, jak car w uroczystym reskrypcie, wydanym z powodu dymisji W. Ks. Konstantego 12 listopada 1863, zapowiedział dalszy rozwój nadanej Królestwu autonomji, „gdy przy pomocy Bożej powstanie w Polsce uśmierzone zostanie, kiedy poddani Moi w Królestwie, usłuchawszy nakoniec głosu prawa i obowiązku, odrzucą gwałty jawnych popleczników zdrady i zwrócą się ku Memu miłosierdziu“
Sprawę popsuł sam Napoleon III, wysuwając kwestję posunięcia granic Francji do Renu przez zabór krajów niemieckich, przeciwko czemu, jako zaborczym planom, cała opinja publiczna w Niemczech musiała zaprotestować energicznie. Prusy zresztą wówczas już organizowały przyłączenie do Rzeszy Niemieckiej Szlezwigu i Holsztynu, oraz podjęły myśl odnowienia przymierza Prus, Austrji i Rosji; Austrja wreszcie, z jednej strony wciągnięta przez Prusy do sprawy szlezwickiej, a z drugiej zagrożona, jako hegemon Rzeszy przez Napoleona nad Re-