Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Wizerunki książąt i królów polskich.djvu/85

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
XI.
Kazimierz Sprawiedliwy
1178 — 1194.

K



Kazimierz, charakterem swym, obyczajami, całem panowaniem stanowi zupełną sprzeczność, antytezę brata Mieszka.
Nie pragnie on władzy; broni się przeciwko narzucającym mu ją; oddaną bierze nieśmiało, samoistnie jej używać się waha, ulega duchowieństwu, pobłaża możnym.
Umiarkowanie, powolność, życie swobodne i wesołe są w jego charakterze. Najmłodszy syn Salomei, wykształceniem przechodzi swych braci; przypomina Krzyżowca Henryka, który walczył o odzyskanie grobu Pańskiego.
Wojak, myśliwy, miłośnik niewiast, nieprzebierający w towarzystwie, jest zarazem wielkim mądrości miłośnikiem. Kocha się w rozmowach uczonych, w obcowaniu z ludźmi rozumnymi i oczytanymi; pobożny, rad śpiewa w kościele i sam sobie na organach przygrywa. Duchowieństwo nie ma mu nic do zarzucenia, krom owej do niewiast słabości, której, jak utrzymują, paść miał nawet ofiarą.