Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Boża czeladka Tom I.djvu/40

nich przykry. Z tych powodów i rodzina Jamuntów, choć pochodzeniem i bogactwy arystokratyczna, nigdy jednak przez właściwą arystokrację, choć skoligaconą, ale inaczej pojmującą swe stanowisko na świecie i życia zadanie, zupełnie na stopie równości do koła ich przyjętą nie była, i nie została zapisaną do złotej księgi. Uciekano się do niej, gdy trudno było gdzieindziej stosowną koligacją wynaleźć, ale bratano ostrożnie i niechętnie, mówiono z jakimś przekąsem, nie pojmując że się tak poniżali i poniewierali dobrowolnie. Wpływ znowu Jamuntów na szlachtę, na rodziny z nią powiązane tysiącem węzłów wdzięczności i obowiązków, był zawsze i jest niezmierny, miłość ku nim powszechna i zasłużona. Nie ma słyszę w kraju familji, z którąby przez kogoś i jakoś zbratani nie byli, dołem i górą mając kuzynowstwa co nie miara... Idzie też to wszystko jak ja w dym do Borowej, i szlachcic nie mogąc sobie sam poradzić, byle się odezwał do Jamuntów, to mu córkę wezmą, albo się synem zaopiekują. Państwo chorążstwo czynią to trybem rodziców swoich i dziadów, którzy nie inaczej sobie poczynali, wychowując, oddając do szkół, promowując, wyposażając, wydając za mąż, sposobiąc na ludzi, tak się tem zajmują gorliwie i serdecznie, jakby nie o dalekich krewnych, ale o własne chodziło dzieci.
 Ojciec pana chorążego, jak on całe życie prawie spędził na wsi; żonaty był z Ginwiłłówną, ubogą szlachcianką, ale kobietą tak zacną jak rządną i pobożną, do późnego wieku niezmordowaną w pracy, która choć zdrowia nie miała, sama się wszystkiem zajmowała, o najmniejszej w domu wiedziała rzeczy i trzymała w rygorze wszystkich. Chociaż za ostatniego Sasa, przez spokrewnionych z sobą Potockich, Sapiehów, Mniszchów i Brühlów mógł bardzo łatwo sięgnąć po krzesło, wyprosić sobie starostwo lub tytuł dworski, wcale się jednak o to nie ubiegał. Zrobiono go raz niespodzianie, w niedostatku kandydata, marszałkiem trybunalskim, sądząc że interesa familji przez wdzięczność promować będzie: ale zasiadłszy w prezesowskie krzesło, gdy nie