Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Bezimienna T. 1.djvu/71

 Puzonów miał powierzchowność przyzwoitą, wzrost bujny, plecy szerokie, twarz miłą, choć nieco tygrysio-kocią, bez wielkiego wyrazu, obejście się z niezależnymi niezmiernie grzeczne, ale z podwładnymi dzikie, dumne i barbarzyńskie.
 Serca w nim nie było, tak je wcześnie zepsucie uśpiło i skamieniło.
 Wychowanie odebrał takie, jakie dziś jeszcze dają w jego kraju paniczom, przeznaczonym na wyższe posady w wojsku, w dyplomacyi, u dworu. Naprzód zrobiono z niego żołnierzyka, aby całe życie coś pozostało w nim żołnierskiego; potem na wierzch oblepiono to francuszczyzną i ogładzono polorem niby europejskim. Szło bardzo matce o to, aby dobrze szczebiotał po francusku, i żeby się w nim koci sprycik rozwinął.
 Z naukami obznajmiono go tylko powierzchownie, potrosze, o ile wymagała konieczność; wojskowość potrzebowała nieco matematyki, salon nieco literatury, dyplomacya trochę historyi, dano mu ich, mierząc dozę koniecznością. Wogóle w Rosyi naówczas zadowalano się bardzo małem.
 Młodych też ludzi nie obarczano zbytnio; szło głównie o to, aby sobie w świecie rady dać mogli... na to starczyły francuszczyzna i pewna ogłada powierzchowna.
 Wszyscy byli zdania, że Dymitr Wasyljewicz udał się szczęśliwie... W istocie chłopak był sprytny, połowę, co umiał, odgadnął, a instynktem dziwnym, czego nie umiał, omijał nader zręcznie, tak, że się na grubej nieświadomości nigdy pochwycić nie dał. W Rosyi uchodził za bardzo uczonego, w istocie był zuchwałym niepospolicie. Zawczasu przez kobiety popsuty pieszczotami, nim dorosnął, wcześnie rozczarowany, zimny, Puzonów, dochodząc trzydziestego roku życia, miał już tylko ambicyę ogromną, upodobanie w zbytku... i czasem fantazye zużytego starca. Nielitościwie dowcipny, odważny bardzo i jako żołnierz nie cofający się przed żadnem niebezpieczeństwem — mógł się podobać, póki go kto nie poznał lepiej. Pozorami szlachetnymi rycerstwa, rozrzutnością chętną, gotowością do usług uprzejmą