Strona:Józef Ignacy Grabowski - Uwagi nad powodami upadku majątków obywateli w Wielkiem Księstwie Poznańskiem.pdf/33

szlachetniejsze indywidualności do Sybiryi wysłano ku odpokutowaniu lekkomyślnego zapału patryotycznego. Że znaczne summy do Francyi poszły na te cele, dowodzi między innemi podanie Mierosławskiego, któren do miliona franków przyznaje, wpływ składek z Księstwa. Te składki żywiły ducha przedsiębierczego emigracyi znudzonéj kilkonastoletnią nadzieją powrotu do kraju, i rozpaczą znękanych z trawienia najpiękniejszych lat młodzieńczych bez celu i pożytku. Emissaryuszami więc kraj przygotowano do powstania; związki liczne się tworzyły, wybuch był gotowy w roku 1846. Acz aresztowania mnogie naczelników powstania zparaliżowały ruch projektowany i kraj w smutek pogrążyło.
 Około 240 osób, między któremi większa część obywateli, zamknięto do więzienia. Ileż to znów wydatków wymagały te smutne wypadki. Ileż to rodzin do dziś dnia slęczą nad stratami wówczas poniesionemi, i od tych czasów liczą swój upadek majątkowy. Nareście ku dobitce wszelkich klęsk, nadeszły rewolucye europejskie, w których i my krótką, lecz krwawą i niszczącą graliśmy rolę. Niech powie każden z stosunkami obeznany człowiek, wieleż to majątków upadło i do dziś dnia chwiejących się jeszcze jest, które ostatnim wypadkom swój zgon jedynie przypisać mogą? klęska to była okropna dla handlu, przemysłu, kredytu; a cóż może utrzymać obywatela na wsi, jeżeli handel, przemysł i kredyt upadnie. Stan ten opłakany trwa dotychczas, to jest już lat cztery. Część Europy jest jak na wulkanie. Wszędzie towarzystwo, rządy, czy monarchiczne, konstytucyjne, czy republikańskie, zagrożone są wstrząśnieniem! każden tylko uważa czas dzisiejszy mniemanego pokoju za czas przechodni. Nikt w trwałość pokoju nie wierzy, i wierzyć nie może, bo są za jawne i jasne dowody gotujących się zaburzeń! Niebo nawet jakby rozgniewane, ani urodzajów tak obfitych jak dawniéj rolnikowi nie udziela. Choroby, epidemie na ludzi i nawet na płody najpotrzebniejsze człowiekowi zasyła, słowem ręka wszechmo-