Strona:Józef Birkenmajer - Wniebowzięcie Matki Boskiej w Rzymie 996 r.djvu/5

—   3   —

 Czemu przypisać tę nagłą zmianę? Kilka czynników złożyło się na nią, ale z nich wszystkich najważniejszym był wpływ, jaki już w Rzymie począł na cesarza wywierać jego krewniak, dawny biskup praski, a naówczas pokorny mnich klasztoru na Awentynie, syn słowiańskiego księcia z pogranicza Moraw i Polski, święty Wojciech. „Poznał się Otto III ze św. Wojciechem i zaraz szczerze i prawdziwie przylgnął do niego tą lepszą częścią swej duszy“, — mówi Potkański. Najpierw w Rzymie, a następnie na dworze w Moguncji, wiedli ci dwaj niepospolici ludzie — według zgodnego świadectwa wszystkich życiorysów — długie nocne rozmowy, w których święty Wojciech wskazywał swemu, ubóstwiającemu go, przyjacielowi prawdziwe cele człowieka na ziemi, zwłaszcza tego, którego Bóg obdarzył władzą nad innymi.
 W maju 996 r. odbyła się w Rzymie uroczysta koronacja Ottona. Biograf św. Wojciecha, Bruno Kwerfurcki, wspomniał o niej słowami: „Quem posuit papa Gregorius caesarem benedixitque, populus Kyrie eleison cantat“. Wzmianka ta potwierdza fakt, znany z innych źródeł, że lud rzymski ochłonął już po niedawnym rokoszu i czuł skruchę czy też lęk wobec triumfującego władcy. Inwokacja Kyrie eleison była podówczas stosowana na koronacjach władców, (wspomina o niej t. zw. kronika polsko-węgierska w opisie koronacji króla Szczepana węgierskiego), ale sama przez się oznacza prośbę o zmiłowanie Boże, jakie ludowi rzymskiemu, zatrwożonemu niedawnym swym postępkiem oraz stekiem zbrodni plugawiących od kilkudziesięciu lat stolicę, bardzo było potrzebne. Że takie były nastroje ówczesnych mieszkańców Rzymu — zarówno prostego „plebsu“, mówiącego zepsutą łaciną, jak i elity społecznej i intelektualnej, posługującej się językiem greckim, widzimy z utworu ówczesnego, zachowanego w rękopisie z X-go wieku na Monte Cassino (Pontificale Romanum, cod. Cass. 451, al. 246). Niezwykle ten ciekawy utwór przedrukował znakomity badacz hymnów średniowiecznych,