Strona:Józef Łepkowski - Cerkwie i osady ruskie w obwodzie Sandeckim w Galicyi.djvu/16

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

erexit et fundum dedit Stan. Lubomirski.“ — Jak równie dzwon średni ulany (jak świadczy napis), za dziedzictwa Józefa Karola Lubomirskiego, koniuszego koronnego r. 1689. Dzisiejsza murowana cerkiew stanęła ze składek r. 1784, poświęcona przez biskupa Max. Ryłłę. Nawsie czyli rynek osady Łabowéj nazywają Lubomirz. Wieś tę lokował Jan Branicki z Ruszczy dziedzic Wielopola (nadto Kotowéj, Roztoki, Nowéj wsi etc.) a to r. 1620. Łabowa z należącemi do parafii: Uhrynem wyżnim i niżnim, Łabowcem i Kotowem liczy do 2000 dusz.

Maciejowa nad rzeką Kamienicą, powyżéj Nawojowéj. Najstarsza tu data r. 1617 kiedy prezbiter Olszewski zdaje cerkiewkę swemu następcy: widać była to pierwiastkowo tylko kapliczka, z któréj w dzisiejszéj może tylko rzeźby wrót carskich pozostały; książę bowiem Paweł Sanguszko dotując r. 1733 probostwo mówi: iż pola oddaje dla erygowanéj cerkwi. I ta była zapewne bardzo mała nie wystarczająca na ówczesną ludność ruską téj okolicy, gdyż inwentarz w r. 1764 spisany powiada, że ją rozprzestrzeniono. Dzisiejsza murowana stanęła w r. 1832 za dziedzictwa Jana Kant. hr. Stadnickiego. Poczet proboszczów i metryki zaczynają się dopiero od r. 1756. Pięknego odlewu dzwony ulał w Eperies Franciszek Lecher. Parafią do tysiąca dusz liczącą, składają osady: Roztoka mała, Czaczów, Barnowiec, Składyste, Rybień, Margoń, Złotne i Nawojowa.




Z tego przeglądu wypada: iż część kraju dziś Rusinami (w cyrkule Sandeckim) zaludniona obejmuje: dawny klucz biskupi na północ najdaléj po Florynkę sięgający, na zachód Popradem u Piwnicznéj, a na wschód Białą ograniczony; nadto skrawki starostw Sandeckiego i Grybowskiego, jeszcze kilka wsi z dóbr Branickich, Lubomirskich i Nawojowskich.

Co do dawności osiedlin, jednę tylko okolicę Jaworek do czasów pogańskich odnieść można. Przywiléj Władysława króla węgierskiego wprowadzający w r. 1301 Biskupa krak. w posiadanie tego zakącia kraju, okazuje tu pustkę z jednym obronnym zamkiem i kilką osadami. Muszyna, Szczawnik, Andrzejówka i Tylicz widne w XIV stuleciu. W XV przybywa. Leluchów i zaczynają się ukazywać ruskie osady. W XVI Zygmunt Stary lokuje Wołochami: Bilczarową, Królowe, Boguszą i sąsiednie im wsie do starostw Grybowskiego i Sandeckiego należące. Od drugiéj połowy dopiero XVI wieku za biskupów: Kardynała Grzegorza Radziwiłła, Franciszka Krasińskiego, Piotra Myszkowskiego i Filipa Padniewskiego, naprawdę Rusinami wsie osadzać poczęto — powstały wtedy: Berest, Brunary wyżnie i niżnie, Czarna, Czyrna, Krynica, Milik, Mochnaczka, Powrożnik, Słotwiny, Wierzchownia, Złockie, Zubrzyk i sąsiednie im wsie. W XVII stuleciu: za Bernarda Maciejowskiego, Jakóba Zadzika, Piotra Gembickiego, Jana Małachowskiego i Andrzeja Trzebickiego, nadto lokującego Łabową, Nową wieś etc. Jana Branickiego, Łosie i Rostokę Michała A. Lubomirskiego; dopełniło się dzieło zaludnienia tych stron osadzeniem: Bannicy, Czertizne, Dubnego, Perunki itd.