Strona:Historya o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim.djvu/9

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.


„Historya o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim“, którą poniżej wydajemy, jest najlepszym i jedynym drukowanym tekstem widowiska passyjnego w Polsce. Pomysł jej zaczerpnięty został z konkordancyi czterech ewangelij, którą nasz autor przy pomocy tłumaczenia Jana Leopolity (1561) przytacza, niektóre zaś epizody, jakoto: o żołnierzach pilnujących grobu, o Maryach, kupujących olejki itd., dorobił na podstawie wytworzonych na Zachodzie uzupełniających opowieści. Jakkolwiek tekstu oryginalnego polskiej przeróbki nie znamy to jednak jest pewnem, że pozostaje on w bliskiem pokrewieństwie z Mystère de la Passion Arnolfa Grebana (1452)[1], jak niemniej z widowiskami niemieckiemi De resurrectione (1464) i Das Leben Jesu, pochodzącemi mniej więcej z połowy XV w.[2] Wynika z tego, że tekst polski oparł się omal nie w całości na źródłach zachodnio-europejskich, a jeśli co za naszą własność duchowa uważać możemy, to chyba wcale oryginalne ujęcie treści, dalej następstwo scen, rozkład pieśni[3] i wynikający stad efekt sceniczny, w końcu i przedewszystkiem — język.

Otóż co do języka, to w naszym zabytku jest on już tak wyrobiony, a całość tekstu tak jednolita i wy-

  1. Wydali G. Paris i G. Raynand. Paris, 1878.
  2. Mone, Schauspiele des Mittelalters. I. 49—132, II. 34—71.
  3. Co do tych pieśni, to cztery są łacińskie, reszta polskie; z polskich zaś dwie pochodzą z XV w. (Przez Twe swięte, Wesoły nam dzień), jedna jest Reja (Hejnał świta), tropy próz wielkanocnych z aktu V znajdują się w kancyonale Artomiusa (1578), reszta zwrotek należy do pieśni „O Krzyżu św.“ ze śpiewnika tercyarzów franciszkańskich (1551).