Strona:Henryk Sienkiewicz - Światła i kwiaty.djvu/110

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

Chwytanie się wszelkich ludzi za wszelką pracę, dzielnie przyczynia się do podtrzymania równości w obywatelskiem i prywatnem życiu.

Owo prawo naukowe o koniecznej zagubie ludów, spotykających się z cywilizacyą, daje się wyjaśnić, nie absolutną niezdolnością tych ludów, ale tem właśnie, że nie mają czasu cywilizować się tak, jak cywilizowały się ludy europejskie t. j. drogą ciągłego i stopniowego rozwoju.

Przenoszenie żywcem i na ślepo obcych instytucyi, dlatego tylko, że one gdzieindziej zbawienne są i dobre, może być bardzo dla nas szkodliwem, i ktoby tak czynił, byłby podobny do owego doktora amerykańskiego, który wszelkie słabości leczył aloesem, twierdząc, że czy pacyent przychodzi do zdrowia, czy umiera, on jako doktór zawsze tylko dopomaga naturze.