Strona:Gustaw Le Bon-Psychologia tłumu.djvu/213

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
209

zumnej i niezależnej, aniżeli szczupła tylko ich liczba.
W zgromadzeniach parlamentarnych odnajdujemy wszystkie charakterystyczne cechy tłumu, a więc: prostotę poglądów, wrażliwość, suggestywność, przesadę w uczuciach oraz przemożny wpływ przywódców. Wskutek jednak swego specyalnego składu zgromadzenia prawodawcze przedstawiają pewne różnice, któremi zajmiemy się poniżej.
Jedną z najważniejszych cech tych zgromadzeń jest prostota poglądów. U wszystkich stronnictw, w szczególności zaś u ludów romańskich, widzimy tę stałą tendencyę do rozwiązywania najbardziej skomplikowanych zagadnień społecznych za pomocą najprostszych zasad abstrakcyjnych i praw ogólnych, stosowanych we wszystkich wypadkach. Każda partya ma, rozumie się, swoje zasady; lecz każda też partya, przez sam fakt, że stanowi zbiorowisko, zawsze ocenia przesadnie wartość tych zasad, wyciągając z nich ostateczne konsekwencye. To też charakterystyczną cechę wszystkich parlamentów stanowią opinie krańcowe.
Typowy przykład tej prostoty poglądów w zgromadzeniach parlamentarnych znajdujemy u Jakobinów z epoki wielkiej Rewolucyi. Dogmatyczne i ściśle logiczne ich umysły, pełne nieokreślonych ogólników, zajęte były tylko stosowaniem swych stałych zasad bez oglądania się na bieg wypadków. Słusznie też powiedział