ralnych i ludzkich), stref wpływów, poparcia społecznego, przestrzeni mentalnej (świadomości ludzkiej)[1].
Za najwyższą formę przewagi uważana jest ta, osiągnięta bez użycia siły zbrojnej, ale i taka, która jest przyjęta przez przeciwnika jako własne zwycięstwo. Istotą geopolityki jest badanie, w jakim stopniu położenie geograficzne danego państwa lub zgrupowań państw wpływa na określanie przez nie swoich interesów politycznych. Współcześnie geopolityka bada także, jak położenie geopolityczne wpływa na przedstawianie przez ośrodki siły wizji swojego miejsca na arenie międzynarodowej, szczegółowych zadań i polityki[2].
Dyscyplinę tę zaczęto traktować jako samodzielną naukę od początku XX w., głównie w obrębie środowisk naukowych w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i Francji. Po drugiej wojnie światowej geopolityka w większości państw straciła rangę osobnej nauki, choć trzeba wspomnieć o Francji czy krajach Ameryki Łacińskiej (głównie Ameryki Południowej), gdzie nadal uprawiano ją jako dyscyplinę naukową. Renesans geopolityki traktowanej jako nauka nastąpił po zakończeniu zimnej wojny. Miał na to niewątpliwie także wpływ rozwój nowych kierunków i podejść badawczych (np. geopolityka krytyczna, → 1.7.4)[3].
Współcześnie geopolityka uprawiana jest najczęściej w czterech formach jako:
- ↑ Por. T. Gabiś, Powrót geopolityki, „Stańczyk” 1995, nr 1, s. 12-13.
- ↑ C. Jean, Geopolityka…, s. 103-104.
- ↑ L. Moczulski, Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Warszawa 1999, s. 29-34. O rozwoju geopolityki jako nauki w Ameryce Łacińskiej zob. M. F. Gawrycki, Geopolityka w myśli i praktyce politycznej Ameryki Łacińskiej, Warszawa 2007.
