Strona:Gaston Tissandier Męczennicy w imię nauki.djvu/73

 Burke wyruszył z Melburne’u 20 sierpnia 1860 roku na czele wyprawy, dobrze zorganizowanej, zaopatrzonej obficie w zapasy żywności, wraz z astronomem-topografem Wills’em oraz szesnastoma innemi osobami; prowadził z sobą 25 koni i tyleż wielbłądów. W końcu września dosięgnął, pomiędzy 25 a 26 stopniem równoleżnika południowego, Wielkiej pustyni kamienistej, w której przed piętnastu laty Sturt spędził sześć miesięcy w najtrudniejszem położeniu, i gdzie jego towarzysz Poole skonał z pragnienia. Szczęśliwszy od niego, Burke przebył ze swym oddziałem bez przeszkody wielką pustynię, którą świeże, ulewne deszcze potokowe przetworzyły w oazy, okolone licznemi bagniskami. Wędrowcy przedarli się do doliny Vappar, a energia ich wzrosła, gdy rozpoznali, że zbliżają się do oceanu. Morze w rzeczy samej obwieszczało swe istnienie niewątpliwymi znakami. Jedenastego lutego 1861 roku dostrzegli, że przypływ morza wznosił poziom bagnisk, otaczających Yappar. Burke z towarzyszami miał jeszcze przebyć wielką płaszczyznę gliniastą; na nieszczęście krzaki, z sobą powikłane, czyniły ją niedostępną. Wędrowców opuściły siły, większa część koni i wielbłądów padła bez życia, a pozostałe zwierzęta nie chciały dalej się zapuszczać; co gorsza, żywności całkiem zabrakło. Potrzeba było wyrzec się nadziei dotarcia do oceanu, którego sąsiedztwo było niezaprzeczone. Postanowiono wrócić się; Burke wraz z Wills’em zginęli w dolinie Cooper wskutek znużenia i najzupełniejszej sił utraty.
 Nakreślili oni ślad swej drogi, jakim później postępował John Mac Douall Stuart; dotarł on do tego morza, którego głuchy szmer dochodził uszu nieszczęśliwego Burke’go.
 Dzięki wysiłkom tych męczenników zwiedzających ląd australski, dzięki podróżom nowszym, szczęśliwszym, obszar Australii, równie jak Afryki, zaczyna być poznawanym; potrzeba jednak zbadać go w całości dokładnie. W stronie północno-zachodniej ziemia Tasman — na północy ziemia Arnheim — w stronie północno-zachodniej ziemia Carpentarie i półwysep York, przedstawiają rozległe pole dla przyszłych