Strona:Gaston Tissandier Męczennicy w imię nauki.djvu/40

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

grodzono na przykład Ferdynanda Korteza[1] za nieoszacowane usługi, jakie oddał swej ojczyźnie? Tak samo, jak Krzysztofa Kolumba. Zdobywca Meksyku był prześladowany i potępiony niesprawiedliwym wyrokiem. W końcu swego świetnego zawodu przez lat sześć marniał na dworze hiszpańskim. Wolter powiada, że, nie mogąc uzyskać posłuchania u Karola V, roztrącił tłum, otaczający karocę cesarską, i zbliżył się do niej. Karol zapytał, co to za człowiek, Kortez odpowiedział: »Jestem ten człowiek, który ci dał więcej królestw, niż twoi przodkowie miast posiadali.«
Po odkryciu Ameryki Ferdynand Magellan, Portugalczyk, pierwszy powziął myśl, opłynąć dokoła ziemię. Wielki ten człowiek liczył zaledwie lat dwadzieścia, gdy Krzysztof Kolumb wylądował na ziemi amerykańskiej. Jak słusznie powiedziano, Magellan pamiętną swą podróżą naokoło kuli ziemskiej »wprowadził w świat zewnętrzny, widzialny, tęż samę prawdę, której Kolumb poszukiwał w innych szlakach — w sferze pojęć«.
Magellan, pochodzący z dobrej szlachty portugalskiej, w dwudziestym roku życia odbył pierwszą wyprawę do Indyi, żeglując ku Afryce. Niesprawiedliwe oskarżenia spotkały go za powrotem do Portugalii, król Don Manuel przyjął go ozięble. Magellan postanowił opuścić ojczyznę i ofiarować swe usługi Kastylii dla urzeczywistnienia wielkich planów, o jakich marzył. Wkrótce pozyskał w Karolu V protektora, lecz urzędnicy administracyi kolonialnej wystąpili nieprzyjaźnie przeciw niemu. Dwudziestego drugiego października 1518 r., w chwili gdy Magellan z pośpiechem uzbrajał flotę, podburzono lud przeciw niemu pod pozorem, że okręty w miejsce broni kastylskiej zaopatrzył w portugalską. Usiłowano zniszczyć ją — wpośród tumultu miecze błysnęły.

Karol V zgromił urzędników administracyi kolonialnej i wydał potrzebne rozkazy, aby wyprawa mogła wyruszyć

  1. Założyciel panowania hiszpańskiego w Ameryce — urodzony w Medellin w Hiszpanii w 1485 r.