Strona:Gaston Tissandier Męczennicy w imię nauki.djvu/277

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

niem nadziei. Starszy z braci Chappe mianowany został przez departament Sarthe członkiem Zgromadzenia Prawodawczego. Licząc na poparcie nowego deputowanego, Klaudyusz Chappe raz jeszcze wrócił do Paryża, gdzie same tylko zbierał gorycze, i urządził inny telegraf w pięknym parku, jaki posiadał Lepelletier de Saint-Fargeau w Ménilmontant.
Bracia Chappe pracowali z zapałem nad udoskonaleniem tego narzędzia, gdy spotkały ich nowe nieszczęścia. Jednego poranku przybiegł do nich ich pomocnik, zadyszany, wystraszony, nagląc do ucieczki. Ruch ciągły nowych sygnałów zaniepokoił lud, który w tych wielkich czarnych ramionach, wznoszących się ku niebu i opuszczających ku ziemi, upatrywał jakiś spisek podejrzany.
W 1792, równie jak w 1870 roku, rozpowiadano o zdradzie i szpiegach; mniemano, że przyrząd służy do tajemnej korespondencyi z królem i innymi więźniami w wieży Temple. Jakaś banda łotrów żądała głowy Chappe’a i podłożyła ogień pod jego przyrządy telegraficzne.
Wkrótce potem Chappe, podrażniony temi przeszkodami, żąda po raz trzeci upoważnienia na urządzenie własnym kosztem nowych maszyn i pozyskuje na to pozwolenie dzięki poparciu swego brata deputowanego. Urządza trzy stacye, z tych jedną w Ménilmontant, drugą — w Ecouen, trzecią — w Saint-Martin-du-Tertre. Każdą z trzech tych stacyi przedzielała odległość trzech mil francuskich. Ostatecznie wszakże urządzenie przez braci Chappe telegrafu powietrznego, który funkcyonował w całej Europie przed wynalezieniem telegrafu elektrycznego, nastąpiło w 1793 roku.
Gdy służba tych stacyi nabyła dostatecznej wprawy w obchodzeniu się z przyrządem, wynalazca upraszał rząd o wyznaczenie biegłych do oceny telegrafu. Rok cały oczekiwał na rezolucyę. Podanie jego prawdopodobnie zaginęło w labiryncie administracyi.
Deputowany, nazwiskiem Romme, posiadający pewne wykształcenie naukowe, wynalazł podanie Chappe’a w biurach wychowania publicznego. Uderzony jasnością poglądów, rozwiniętych