Strona:Gaston Tissandier Męczennicy w imię nauki.djvu/143

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

chlebniejsze zaproszenia wzywały go do Włoszech i Niemczech; on wolał raczej cierpieć w kraju i dla kraju«[1].
Mianowany profesorem kolegium królewskiego w 1551 roku, Ramus z kolei pozbawiony zostaje katedry, potem ją odzyskuje i znów traci, wreszcie zmuszony opuścić Paryż, powraca do niego zawsze. Na nieszczęście, bawił w tem mieście podczas rzezi Św. Bartłomieja. Na Ramusie ciążyło podejrzenie, że jest protestantem, jeden też z jego nieprzyjaciół, Charpentier, rojalista fanatyczny, inkwizytor krwiożerczy, nakazał go poszukiwać, jako hugonota. »Charpentier — powiada historyk de Thou — wywołał rozruch i wysłał zbirów, którzy wydarli go z miejsca, w którem był ukryty, zabrali mu pieniądze, zamordowali i wyrzucili ciało oknem na ulicę. Tu studenci, sfanatyzowani przez rozwścieczonych nauczycieli, wydarli mu wnętrzności i wlekli trupa, znieważając zwłoki i szarpiąc je w sztuki«.
Tak zginął ten wielki człowiek z epoki Odrodzenia, ten śmiały nowator, pracujący nad usamowolnieniem inteligencyi, który przedsięwziął zreformować naukę, podobnie jak Roger Bacon i inni, który usiłował zrzucić jarzmo scholastyki i, uprzedzając Kartezyusza, ogłosił rozum za criterium wiedzy.
Obdarzony umysłem wszechstronnym, niestrudzony pracownik, Ramus pragnął reformować wszystkie umiejętności ludzkie. Rozpoczął od logiki, którą zastosował do nauk ścisłych. Można go uznawać za jednego z pierwszych matematyków owej epoki. Przełożył Elementy Euklidesa, wydał geometryę, arytmetykę i algebrę, z których po jego śmierci w ciągu stu lat użytkowały szkoły. Zajmował się astronomią i był gorącym obrońcą systemu Kopernika. Jego poglądy i metoda wywierały najszczęśliwszy wpływ na rozwój medycyny i wszelkich gałęzi ówczesnej wiedzy. Ramus jest niezaprzeczenie jednym ze zwiastunów postępu nowożytnego.

Giordano Bruno może być pomieszczony obok niego, jako jeden z filozofów XVI-go wieku, walczący dzielnie za

  1. Victor Cousin. Histoire génerale de la philosophie.