Strona:G. Tissandier - Rozrywki Naukowe.djvu/168

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

metrów; kilka sztuk tego rodzaju odtwarzamy w górnej części rysunku (fig. 133). Powycinane okazy z papieru kolorowego dodają uroku przedstawieniom.
Wprowadzasz swe papierowe osóbki do sali balowej, czyli do przestrzeni zawartej między książkami, tafelką szklaną i stołem, układasz je jedne koło drugich. Teraz nacierasz silnie szkło materją wełnianą lub jedwabną; po kilku chwilach nacierania widzisz, jak małe osóbki przyciąga szkło na skutek wywiązanej elektryczności, jak te odrazu prostują się, podskakują do sufitu sali balowej; odepchnięte, spadają i, znów przyciągnięte, podnoszą się i oddają się nadzwyczajnym tańcom.
Po przerwaniu tarcia taniec trwa jeszcze jakiś czas, dotknięcie ręki wystarczy do ożywienia towarzystwa. Do pomyślnego przebiegu doświadczenia potrzeba, żeby szkło i materja do nacierania były doskonale suche, ogrzewanie wywiera bardzo dodatni wpływ. Z materji odpowiedniejszą okazuje się jedwabna, niż wełniana.

Iskra elektryczna.

Wystarcza karta papieru do wywołania iskry. Kartę papieru do rysunków dużego formatu ogrzewam silnie, przykładam do stołu suchego i następnie nacieram suchą ręką lub materją wełnianą.
Po tych przygotowaniach na środku karty kładę pęczek kluczy, podnoszę papier za dwa rogi, w tej samej chwili kto inny zbliża palec do pęczka i wydostaje iskrę błyszczącą. Metal naładował się elektrycznością, wywiązaną na papierze. Jeżeli powietrze suche, papier wielokrotnie dobrze ogrzany, nacieranie trwało dość długo, można otrzymać iskrę znacznej długości.

Elektrofor i butelka lejdejska.

Dokompletujemy nasz zapas przyrządów elektrycznych, zastępujących nam przyrządy gabinetu fizycznego, przedmiotami z gospodarstwa domowego.