Figura 114 przedstawia na czarnym tle kwadrat biały i na białym tle kwadrat czarny. Te kwadraty posiadają jednakie wymiary, a jednak biały wydaje się większym od czarnego.
 Fig. 114. |
 Fig. 115. |
Rysujemy kwadraty białe i czarne, tak, jak na warcabnicy, białe kwadraty łączą się kątami z białemi i oddzielają kwadraty czarne, mamy tutaj zjawisko iradjacji.
Kiedy rozpatrywać warcabnicę w całości, efekt, omawiany przez nas, staje się jeszcze bardziej widoczny.
Przedmiot podzielony wydaje się nam większy, niż cały. Tak, linje ab i bc weźmiemy za równe (fig. 116), gdy w rzeczywistości ab jest większa od bc.
Czytelnik może przekonać się o tym używając cyrkla. Kiedy linje przeprowadzamy w większej skali i zarysowujemy wyraźniej, złudzenie bywa bardziej uderzające. Zalecamy naszym czytelnikom, interesującym się tą kwestją, zrobienie kilku prób z różnemi podziałami na papierze do rysunku.
