Rozdział niniejszy, poczęty z wiekiem szesnastym, a sięgający najpóźniejszych czasów, zajmuje się historyą muzyki, jako już wykształconej gałęzi sztuki, i jej wielkiemi pojawami w utworach niemieckich i francuzkich. I ten rozdział rozpada się na kilka okresów. — Najprzód występuje w nim muzyka kościelna, następnie wytwarza się opera, w końcu muzyka instrumentalna u szczytu swej doskonałości. — Są to epoki wzniosłego i kwiecistego stylu, które przebieżemy. — W końcu napotykamy porę, gdzie kierunek sztuki stał się czysto powierzchownie zewnętrznym, jedynie na effekt działającym; mianowicie miało to miejsce we Francyi i Włoszech, w Niemczech zaś obok wielu błędów i powtarzania się, na którem i tu nie zbywało, z drugiej strony, dźwignęła się sztuka w kierunku wielkim, nowym. — W pierwszych stóleciach tego okresu Niemcy, Francya i Włochy przedstawiają zupełnie różne kierunki w swoim
