Strona:Franciszek Stefczyk - Rolnicze spółki magazynowe.pdf/47

czego bez znacznych ofiar i kosztów osiągnąć nie można. W ogóle stanęły rządy owych krajów na tem rozumnem stanowisku, że ta nowa organizacya handlu rolniczego musi się dopiero wychować; więc rządy mają obowiązek w jej niemowlęctwie udzielić jej troskliwej pieczy i silnego poparcia, zanim się zakorzeni, wzmocni i o własnych siłach stanie się zdolną opierać przeciwnościom a spełniać swoje doniosłe zadanie.
 Wspomniałem już wyżej, że jeszcze prawie przed właściwem rozpoczęciem zakładania Spółek magazynowych ustanowił rząd pruski w r. 1895 osobny fundusz w kwocie 3-ech milionów marek na budowanie magazynów, które są następnie oddawane do użytku Spółkom rolniczym; fundusz ten został zaraz w następnym roku podwyższony na 5 milionów marek. Na samym Pomorzu zbudowano i urządzono z tego funduszu do końca 1900 roku 13 magazynów dla Spółek rolniczych kosztem 1.824.228 marek. W kapitał obrotowy zasilane są Spółki magazynowe tanim kredytem bądź to przez »Pruską centralną kasę dla Spółek rolniczych« bądź przez centralne kasy przy własnych »Związkach spółek rolniczych«.
 Z niemniejszą troskliwością opiekuje się rolniczemi Spółkami magazynowemi rząd bawarski. Tytułem bezzwrotnych subwencyi udzielił pod koniec 1900 r. ogółem 120.950 marek, a nadto 544.520 marek tytułem pożyczek, bądźto bezprocentowych, bądź oprocentowanych na 1%—3%; najczęstsze oprocentowanie po 2%. Koszta budowy i urządzenia 76 Spółek magazynowych bawarskich wynosiły ogółem 1,180.000 marek; subwencye bezzwrotne stanowiły więc przeszło 10%, a pożyczki około 50% kosztów budowy i urządzenia. Wysokość subwencyi bezzwrotnej, stopy procentowej i amortyzacya pożyczki ustanawiane są dla każdej Spółki z osobna, zależnie od stosunków gospodarczych okolicy, wśród jakiej Spółka powstaje, i widoków powodzenia rentowności, jakie